Αρχική σελίδα Δραστηριότητες ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠ/ΣΗ - Εnvironmental Education 1998-99 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ "H ΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ ΣΤΗ ΧΑΛΕΠΑ"-Program about the mansions at El.Venizelou street

1998-99 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ "H ΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ ΣΤΗ ΧΑΛΕΠΑ"-Program about the mansions at El.Venizelou street

exofyllo

        Τα ονόματα των μαθητών της ομάδας Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης του 2ου  Γυμνασίου  Χανίων  κατά το σχολ.έτος 1998-99 είναι:

Γ1

1. ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΚΗ ΕΛΕΝΗ

2. ΑΛΟΓΛΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

3. ΑΝΤΩΝΑΚΗ ΖΩΗ

4. ΑΡΧΟΝΤΑΚΗ ΕΙΡΗΝΗ

5. ΒΡΕΤΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ

6. ΓΕΩΡΓΙΛΑΣ ΒΑΣΙΛΗΣ

Γ2

1. ΚΑΤΣΙΒΑΛΗ ΑΛΚΗΣΤΗ

2. ΚΟΥΚΑΚΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ

3. ΚΟΥΚΑΚΗΣ ΝΙΚΟΣ

4. ΛΥΒΙΑΚΗΣ ΝΕΧΤΑΡΙΟΣ

5. ΜΑΛΙΝΑΚΗ ΕΥΑ

Γ3

1. ΜΟΤΑΚΗΣ ΛΑΣΘΕΝΗΣ

2. ΜΠΛΑΖΑΚΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ

3. ΞΕΠΑΠΑΔΑΚΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

4. ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

5. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ

6. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ ΜΑΝΟΣ

7. ΠΑΠΑΣΗΦΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ

8. ΠΑΠΠΑ ΙΩΑΝΝΑ

9. ΠΛΑΤΣΙΔΑΚΗ ΡΟΔΩ

Γ4

1. ΣΗΜΑΝΤΗΡΗ ΕΛΕΟΝΩΡΑ

2. ΣΤΑΘΑΚΗ ΜΑΡΙΑ

3. ΤΡΟΥΛΑΚΗ ΡΟΥΛΑ

Οι υπεύθυνες Καθηγήτριες Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

για το σχολ.έτος 1998-99, είναι οι:

Δαγκωνάκη Μαρία (Γεωλόγος)

& Χατζάκη Μαρία (Καθηγήτρια Πληροφορικής)

Το αντικείμενο που διαλέξαμε είναι η ιστορία των έξι (6) παρακάτω αρχοντικών της οδού Ελευθερίου Βενιζέλου:

Η Βίλα «ΑΝΔΡΟΜΕΔΑ» το ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ ,

το Ξενοδοχείο «ΧΑΛΕΠΑ» , η ΓΑΛΛΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ,

Το ΠΑΛΑΤΙ του Πρίγκιπα και το Σπίτι του ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ

  parous oloi

Φωτογραφίες από την παρουσίαση της εργασίας μας στο Δεσποτικό

το Μάιο του 1999

parous 2


ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

 

Με τα προγράμματα Π.Ε. επιδιώκεται να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές την σχέση του ανθρώπου με το φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον και να ευαισθητοποιηθούν για τα προβλήματα που συνδέονται με αυτό, ώστε να δραστηριοποιηθούν και να συμβάλλουν στη γενικότερη προσπάθεια αντιμετώπισης τους.

Ειδικότερα επιδιώκεται :

  • Να αποκτήσουν γνώση μέσα από την οποία θα μπορούν να προσεγγίζουν κριτικά το περιβάλλον και τα προβλήματα του βασιζόμενοι σε οικολογικούς, πολιτικούς, οικονομικούς, κοινωνικούς και αισθητικούς συντελεστές
  • Να αναπτύξουν ικανότητες και δεξιότητες για να προσδιορίσουν ένα πρόβλημα και να το κατανοήσουν
  • Να αποκτήσουν κοινωνικές αξίες και αισθήματα ευθύνης για την προστασία και την βελτίωση του περιβάλλοντος, διαμορφώνοντας μια σχετική ηθική και έναν κώδικα συμπεριφοράς

 

Βούλα Αντωνιάδου,

Υπεύθυνη Π.Ε. Νομού Χανίων

----------------------------------

H ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΑΣ:

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Θα προσπαθήσουμε πολύ γρήγορα να κάνουμε μια αναδρομή στον τρόπο που δουλέψαμε όλους αυτούς τους μήνες, πάνω στο αντικείμενο που διαλέξαμε, δηλαδή τα έξι αρχοντικά της οδού Ελευθερίου Βενιζέλου, που είναι :

Η Βίλα «ΑΝΔΡΟΜΕΔΑ» , Το ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ ,

Το Ξενοδοχείο «ΧΑΛΕΠΑ» , Η ΓΑΛΛΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ,

Το ΠΑΛΑΤΙ του Πρίγκιπα και Το Σπίτι του ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ

 Είναι η πρώτη φορά που στο σχολείο μας γίνεται μια τέτοια προσπάθεια. Η σκέψη υπήρχε από την αρχή της σχολικής χρονιάς και αφορμή στάθηκε η αγάπη μας για κτίρια όπως αυτά και η νοσταλγία για μια εποχή που χάθηκε. Σκεφθήκαμε ότι ο θεσμός της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ( Π.Ε. ) μας δίνει την ευκαιρία να βγάλουμε τα παιδιά από την τάξη και να τους δώσουμε την γνώση με ένα διαφορετικό τρόπο. Να τους δείξουμε ότι μπορούν να πάρουν στοιχεία της Κρητικής Ιστορίας των τελευταίων 150 χρόνων και μέσα από αυτά τα έξι μεγάλα αρχοντικά της πόλης μας.

Σκεφτήκαμε να τους δώσουμε την ευκαιρία να αποκτήσουν κριτική σκέψη και την ικανότητα της έρευνας, της σπουδής, της αυτενέργειας, της επικοινωνίας, της κοινωνικότητας και της αντίληψης του περιβάλλοντος χώρου όπου ζουν καθώς και την αξία του χώρου αυτού.

Τα Χανιά από μόνα τους είναι ένα πανέμορφο και πολυποίκιλο εργαστήριο, όπου κανείς μπορεί να σπουδάσει τόσα πολλά και διαφορετικά πράγματα, αρκεί να του δοθεί η ευκαιρία, η ώθηση και η δυνατότητα.

Αυτό επιδιώξαμε να κάνουμε κι εμείς για τους μαθητές μας, με τους μαθητές μας? Η επιλογή του θέματος μας δυσκόλεψε λιγάκι. Στην αρχή σκεφθήκαμε να ασχοληθούμε με το παλιό λιμάνι, θέμα που άρεσε πολύ στα παιδιά της ομάδας. Αναγκαστήκαμε όμως να εγκαταλείψουμε την ιδέα γιατί στην πραγματικότητα είναι ένα ευρύ αντικείμενο, με πάμπολλες προεκτάσεις. Ο χρόνος για μας ήταν πιεστικός και δεν θα μας επέτρεπε να το ολοκληρώσουμε μέσα σε αυτήν την σχολική χρονιά. Να θυμηθούμε εδώ ότι οι μαθητικές κινητοποιήσεις που κράτησαν δύο μήνες περίπου, περιόρισαν τα χρονικά περιθώρια που είχαμε.

Έτσι καταλήξαμε στο θέμα μας, με τίτλο :

H    Oδός  Eλευθερίου   Bενιζέλου στην   Xαλέπα

Τα παιδιά στην αρχή δεν γνώριζαν πολλά πράγματα για το θέμα και για την περιοχή της Χαλέπας γενικότερα, έτσι ήταν λίγο διστακτικά κι ίσως χωρίς τον απαιτούμενο ενθουσιασμό. Όμως, από τον πρώτο κιόλας περίπατο που κάναμε ένα Σάββατο απόγευμα, ανηφορίζοντας από το σχολείο μας μέχρι το σπίτι του Βενιζέλου, άρχισαν να ενθουσιάζονται. Μπήκαμε στο ?Προξενείο?, στη Βίλα ?Ανδρομέδα?, στο Ξενοδοχείο ?Χαλέπα? και στον κήπο του σπιτιού του Βενιζέλου. Ήταν πολύ κρύο και περπατούσαμε πάνω από δύο ώρες. Μόνο όταν επιστρέφαμε πια, κάπου εκεί στη «Χονολουλού», άρχισαν να παραπονιούνται ότι κουράστηκαν?

Όλα τα παιδιά της Περιβαλλοντικής Ομάδας προέρχονται από την Γ? Τάξη του σχολείου μας και έτσι διαλέχτηκε ως ώρα συνάντησης μας η έβδομη ώρα κάθε Τρίτης, που είχαν κενό. Κατά την διάρκεια των επόμενων συναντήσεων μας, οι μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες, μία για κάθε κτίριο, διαλέγοντας οι ίδιοι ομάδα και σπίτι. Η μόνη περίπτωση που επεμβήκαμε στην εκλογή τους εμείς οι Καθηγήτριες, ήταν όταν βλέπαμε οκτώ παιδιά π.χ. να προτιμούν την μια ομάδα ενώ μόνο δύο μία άλλη. Κάποια παιδιά, λίγα ευτυχώς, αποχώρησαν από την ομάδα γιατί εκ των υστέρων είδαν ότι δεν θα προλάβαιναν και κάποια άλλα πάλι, προστέθηκαν στην πορεία.

Είχαμε φτάσει πια στο δυσκολότερο σημείο της εργασίας αυτής, το πώς δηλαδή θα βρούμε επιπλέον στοιχεία για την ιστορία των κτιρίων. Για να βρούμε τους σημερινούς ιδιοκτήτες ή τους συγγενείς των ιδιοκτητών, ρωτήσαμε φίλους και γνωστούς από την μια και από την άλλη ζητήσαμε ανταπόκριση από τους συμπολίτες μας, μέσα από σχετικές δημοσιεύσεις στον τοπικό τύπο. Έτσι φτάσαμε στους κατάλληλους ανθρώπους. Μετά από αυτό, κανονίστηκαν συνεντεύξεις μαζί τους. Οι ερωτήσεις που τους υποβλήθηκαν είχαν ετοιμαστεί από τους μαθητές. Αυτοί μας έδωσαν πρόθυμα όσες πληροφορίες γνώριζαν, που ήταν πολύτιμες για την εργασία μας ενώ ταυτόχρονα οι μαθητές της κάθε ομάδας τους μαγνητοφωνούσαν. Πρέπει να πούμε εδώ ότι η ευγένεια και η προθυμία τους μας κατέπληξε.

Οι περισσότερες συνεντεύξεις γίνονταν ταυτόχρονα με τις επισκέψεις στα κτίρια της εργασίας μας. Έτσι ενώ κάποια από τα παιδιά είχαν αναλάβει να παίρνουν την συνέντευξη με την βοήθεια κασετοφώνου, κάποια άλλα είχαν αναλάβει να κρατάνε μαζί τους φωτογραφικές μηχανές. Σε όλη την διάρκεια των επισκέψεων, τα παιδιά είχαν δραστηριοποιηθεί αρκετά, φωτογράφιζαν ότι τους προκαλούσε ιδιαίτερη εντύπωση στα κτίρια, και φυσικά τους εαυτούς τους. Μπαίνανε μέσα στα δωμάτια των κτιρίων αυτών, παρατηρούσαν τους πίνακες και τις αντίκες και φυσικά λάτρεψαν τους πανέμορφους κήπους και τις βεράντες τους. Ρέμβαζαν κοιτώντας την καταπληκτική θέα που έχουν τα κτίρια αυτά. Η εργασία μας θα ήταν πολύ «φτωχή», αν δεν είχαν τραβηχτεί αυτές οι τόσο ενδιαφέρουσες και όμορφες φωτογραφίες και από τους μαθητές και από τις υπεύθυνες Καθηγήτριες της Π.Ε.

Μετά από όλα αυτά, κάποια παιδιά αναλάμβαναν να απομαγνητοφωνήσουν τις συνεντεύξεις στα σπίτια τους και να περάσουν τα αντίστοιχα κείμενα σε υπολογιστή. Διαφορετικά παιδιά της ομάδας είχαν αναλάβει να περνάνε στον υπολογιστή τους τα υπόλοιπα κείμενα που βρίσκαμε κατά καιρούς από τις διάφορες πηγές πληροφόρησης. Δύο μαθητές του Γ3, ο Στ.Ξεπαπαδάκης και ο Γ.Παπαδάκης, καθώς και η Καθηγήτρια κ.Μ.Χατζάκη, ανέλαβαν το πέρασμα σε Σκάνερ (σαρωτής, που μετατρέπει τις εικόνες σε ηλεκτρονική μορφή) των φωτογραφιών που τραβήχτηκαν καθώς και πολλών σελίδων από τα βιβλία που συμβουλευτήκαμε. Άλλες πηγές πληροφόρησης για μας στάθηκαν η Δημοτική Βιβλιοθήκη Χανίων, το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης κ.α. (βλ. Βιβλιογραφία)

Ως ημερομηνία Παρουσίασης της εργασίας ορίστηκε η Παρασκευή 21 Μαϊου (τις τρεις τελευταίες διδακτικές ώρες) και για το σκοπό αυτό, μας παραχωρήθηκε η Αίθουσα Εκδηλώσεων του Πολιτιστικού Κέντρου της Ιεράς Μητροπόλεως Κυδωνίας και Αποκορώνου. Την εκδήλωση μας κάλυψαν με αντίστοιχα ρεπορτάζ η εφημερίδα «Χανιώτικα Νέα» και το τοπικό τηλεοπτικό κανάλι «Κύδων». Πρέπει να τονίσουμε εδώ ότι η προετοιμασία της κράτησε δύο μόνο μέρες, μια και δεν έγινε η προγραμματισμένη παράταση του σχολικού έτους. Τα παιδιά ήταν άψογα, αν και όλα τους για πρώτη φορά παρουσίαζαν σε κοινό κάτι τέτοιο. Τους αξίζει πραγματικά ένα μεγάλο μπράβο.

 

 Οι υπεύθυνες Καθηγήτριες Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

για το σχολ.έτος 1998-99,

Δαγκωνάκη Μαρία (Γεωλόγος)

&   Χατζάκη Μαρία (Καθηγήτρια Πληροφορικής)

---------------------------------------

 

Χ Α Λ Ε Π Α

Τ' ΑρΧοΝτΙκΑ ΜιΑς σΥνΟιΚίΑς γΕμΑτΗς αΝαΜνΗσΕιΣ

 

Τα σπίτια στην Χαλέπα, κτισμένα από την ευπορότερη τάξη της εποχής, ήταν μεγαλοπρεπέστερα από εκείνα της πόλης και φανερά επηρεασμένα από ξένα πρότυπα και επιρροές. Πρόκειται για κατοικίες κυρίως εμπόρων που κτίστηκαν τα τελευταία χρόνια της Τουρκικής κατοχής γύρω στα 1860, όπως επίσης λίγο πριν αλλά και μετά την σύμβαση της Χαλέπας το 1878.

Τα σπίτια εκφράζουν τους δημιουργούς τους, τους Ευρωπαίους μηχανικούς αλλά και τους πρώτους Κρήτες και τα πρότυπά τους που είναι ανάλογα με την μόρφωση και τον τόπο των σπουδών τους.

Ο Ιταλός Νικόλαος Μαγκούζο, ο Αυστριακός Μπιρίντα και οι Κρητικοί Μιχάλης Σαββάκης, Αντώνης Μουντάκης, Κωνσταντίνος Δρανδάκης, σχεδιάζουν μερικά από τα χαρακτηριστικά, ιστορικά σημερινά αρχοντικά της Χαλέπας, τα οποία ανήκουν στον τύπο της βίλας.

Τ' αρχοντικά, κτισμένα σε δύο επίπεδα περιβάλουν μεγάλοι κήποι φυτεμένοι με φοινικοειδή και άλλα δέντρα συμμετρικά προς το κτίσμα. Στους κήπους αυτούς οδηγεί η χαρακτηριστική αυλόθυρα με την καλλιτεχνική σφυρήλατη σιδεριά και τις γλάστρες. Οι σιδεριές στις αυλόθυρες, χαρακτηριστικό και των άλλων σπιτιών, από την απλούστερη μορφή της έλικας μέχρι την πιο πολύπλοκη σύνθεση, στηρίζονται σε πεσσούς1 από λαξευτό πωρόλιθο με διάφορες ανάγλυφες ή λαξευτές παραστάσεις.

Μετά την αυλόθυρα, ένας διάδρομος αξονικά τοποθετημένος και πλακοστρωμένος με φυσικές πλάκες ή στρωμένες με βότσαλα, ανάμεσα από φοινικοειδή και γλάστρες, οδηγεί στην βαριά ξύλινη πόρτα του σπιτιού με τους σκαλιστούς ταμπλάδες2, τα μεταλλικά χερούλια και τα ρόπτρα3. Στον κήπο υπάρχει πάντοτε το απαραίτητο πηγάδι με το πελεκητό στόμιο για την ύδρευση, και η δεξαμενή για το πότισμα. Η κάτοψη των αρχοντικών είναι απλή στην διάρθρωσή της, ενώ ο μεσαίος αξονικός διάδρομος ή κεντρικός χώρος με τα τριγύρω δωμάτια δημιουργεί πολλές και διάφορες μορφές στον εξωτερικό όγκο αυτής της κατηγορίας των σπιτιών.

Τα αρχοντικά της Χαλέπας χαρακτηρίζονται από μια ανθρώπινη κλίμακα και είναι επηρεασμένα από ξένα πρότυπα, τα οποία από την εποχή καθορίζει κυρίως η νεοκλασική κουλτούρα.

Τα μορφολογικά τους χαρακτηριστικά μεταφέρονται με τους ξένους διπλωμάτες και τα στρατεύματα κατοχής από τις χώρες της Ευρώπης και την Αθήνα στο χώρο της Κρήτης, η οποία με το «Κρητικό ζήτημα» αυτή την εποχή αποτελεί το κέντρο του ενδιαφέροντος στην λεκάνη της Μεσογείου.

           Τα ξύλινα ταβάνια στολίζουν ξυλόγλυπτες διακοσμήσεις και όταν ο τσατμάς4 παίρνει τη θέση του ξύλου, ζωγραφίζεται ή στολίζεται με γύψινες παραστάσεις. Τα δάπεδα στρώνονται με λίθινες ή μαρμάρινες πλάκες και ξύλο. Συνήθως η κάλυψη των σπιτιών επιτυγχάνεται με στέγες άλλοτε κρυμμένες πίσω από χαρακτηριστικά λιθόκτιστα στηθαία5 και άλλοτε εμφανείς με έντονες κλίσεις τελείως δυτικής προέλευσης.

           Τ' αρχοντικά της Χαλέπας αποτελούν κατοικίες επώνυμων ιστορικών προσώπων της νεότερης ιστορίας της Κρήτης αλλά και της Ελλάδος. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο Πρίγκιπας Γεώργιος, ο Αλέξανδρος Ζαΐμης, η Βαρόνη Ελπίδα Μέλαινα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο Θεμιστοκλής Πλουμιδάκης, ο Μανούσος Κούνδουρος, ο Λεωνίδας Λυγκούνης , η Φλωρεντίνη Καλούτση και άλλοι είναι από τα πρόσωπα τα οποία κατοίκησαν τα ιστορικά αρχοντικά της Χαλέπας.

Οι Πρεσβείες Ευρωπαϊκών χωρών αλλά και της Ελλάδος διατήρησαν την επωνυμία τους μέχρι σήμερα σε σειρά χαρακτηριστικών κτισμάτων της Χαλέπας όπως η Γαλλική Πρεσβεία, η Αγγλική και η Γερμανική, τα Προξενεία Ελληνικό, Αυστριακό και Ιταλικό.

Σήμερα τ' αρχοντικά της Χαλέπας, ορισμένα από τα οποία έχουν επισκευαστεί και χρησιμοποιούνται υποδειγματικά, συμπληρώνουν την σημαντική αρχιτεκτονική και ιστορική κληρονομιά της πόλης των Χανίων, και αποτελούν μια μοναδικότητα στον τομέα του πολιτισμού και ειδικότερα της αρχιτεκτονικής.  

Πεσσός 1 ,ο :

Στήριγμα για δάδες, τετράγωνος κίονας όπου στηρίζονταν οι αψίδες του θόλου

Ταμπλάς 2 ,ο :

Τύμπανο υπερθύρου, θυροφύλλου

Ρόπτρο 3 ,το :

Μεταλλικό κατασκεύασμα (συνήθως σε σχήμα χεριού) που παλιότερα το προσκολλούσαν στο πάνω μέρος της εξώπορτας και το χρησιμοποιούσαν ως κουδούνι

Τσατμάς 4 ,ο :

Λεπτός τοίχος από δοκάρια του οποίου τα διάκενα συμπληρώνονται με πλίνθους ή ξύλινους πήχεις επικαλυπτόμενους με ασβέστη

Στηθαίο 5 ,το :

Χτιστό κατασκεύασμα μικρού ύψους στις πλευρές ταρατσών


Η ΟΔΟΣ EΛΕΥΘΕΡΙΟΥ BΕΝΙΖΕΛΟΥ

ΣΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ

«?Η Χαλέπα, προάστειον δέκα λεπτά της ώρας απέχον των Χανίων, συγκοινωνεί μετά της πόλεως δι? αμαξιτής οδού καλώς διατηρούμενης. Εκτισμένον δε επί υψώματος μακράν του αιγιαλού έχει αέρα καθαρό άμα και δροσερώτατον. Ενταύθα διαμένουσι το θέρος πολλοί των ευπορωτέρων κατοίκων των Χανίων, άλλοι δε διαρκώς. Εν τω προαστείω τούτω κατοικούσιν, ως είπομεν, και οι πλείστοι των Προξένων. Αι εν Χαλέπα οικοδομαί εισίν ου μόνον ευαερώτεραι αλλά πολλαί τούτων και μεγαλοπρεπέστεραι των εντός της πόλεως?»

Ιωσήφ Χατζηδάκη, γιατρού. ?Περιηγήσεις εις Κρήτη?, 1881, Χρυσόστομος,

Τα Χανιά, σελ.50 , 1968

 

Η Χαλέπα είναι ο πλησιέστερος προς την πόλη των Χανίων οικισμός. Η λέξη «Χαλέπα» είναι κοινή σε χρήση σε πολλές περιοχές της Κρητικής υπαίθρου. Πιθανόν προέρχεται από το «χαλεπός» που θα πει δύσκολος. Κατ? επέκταση χρησιμοποιείται για περιοχή άγονη, αραιοκατοικημένη.

Βρίσκεται πάνω σ' ένα βουναλάκι και χωρίζεται από την πόλη με μια βαθιά χαράδρα, το ρέμα του Αγίου Παντελεήμονα. Εδώ, μισή ώρα απόσταση από την πόλη, μερικοί Αποκορωνιώτες αγρότες γύρω στο 1830-40 έκτισαν σποραδικά κοντά στη θάλασσα, έχοντας ως επάγγελμα τη βυρσοδεψία (τα πρώτα Ταμπακαριά).

Πρόκειται για μια περιοχή με καλό κλίμα, μια υπέροχη θέα προς τη θάλασσα και με ένα θαυμάσιο φυσικό περιβάλλον. Τα λευκά σπίτια με τους ανθισμένους κήπους, οι ελιές και οι αθάνατοι που φυτρώνουν παντού στους βράχους είναι πολύ γραφικά.

Δεν είναι τυχαίο λοιπόν, που ο οικισμός αυτός λόγω του κλίματος και του φυσικού του περιβάλλοντος, εξελίχθηκε βαθμιαία στο προάστιο των Χανίων εκείνο όπου εγκαθίστανται (κυρίως μετά την αυτονομία της Κρήτης) οικογένειες που προόδευσαν οικονομικά και κοινωνικά. Όλοι αυτοί που πλούτισαν με το εμπόριο, καθώς και οι άλλοι ντόπιοι, που κατά εποχές τιμήθηκαν με ξεχωριστά προνόμια από τους Τούρκους, αποτέλεσαν τον πυρήνα μιας νέας αστικής τάξης που γρήγορα απόκτησε συνείδηση της ύπαρξης και της δύναμης της. Επίσης εγκαθίστανται και πολλοί απόδημοι Κρήτες, έμποροι και επιστήμονες, που μαζί με τις περιουσίες τους έφεραν και τις εμπειρίες τους από τον δυτικό πολιτισμό.

Έμποροι όπως ο Κυριάκος Βενιζέλος, ο Θεμιστοκλής Μητσοτάκης, μηχανικός Λεωνίδας Λυγκούνης και ο έμπορος Γεώργιος Χορτάτζης είναι οι πρώτοι που κτίζουν τα σπίτια τους, τύπου βίλας, στην Χαλέπα και αποτελούν τον πρώτο αστικό πυρήνα.

Η συνοικία αυτή έχει συνδεθεί με οριακές στιγμές της Κρητικής ιστορίας. Η "Σύμβαση της Χαλέπας" υπογράφτηκε εδώ τον Οκτώβριο του 1878, 10 χρόνια μετά την αιματηρή επανάσταση του 1866, σ' ένα τούρκικο κτίσμα γνωστό τότε ως "Γαλαρία" (αργότερα το κτίσμα αυτό αποτέλεσε το πατρικό σπίτι του πρώην πρωθυπουργού, κ.Κων/νου Μητσοτάκη). Με την Σύμβαση αυτή παραχωρήθηκε περιορισμένης έκτασης αυτόνομο πολίτευμα στην Κρήτη.

Αμέσως μετά, στην περιοχή εγκαταστάθηκαν τα Γενικά Π ρ ο ξ ε ν ε ί α των Μεγάλων Δυνάμεων που λειτούργησαν ως «?Φροντιστήρια της διπλωματίας και του διεθνούς δικαίου?» για τους κατοίκους της περιοχής, όπου ασκήθηκε και ο Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος.

Με την εγκατάσταση του Πρίγκιπα στη Χαλέπα άρχισε και ο αθρόος εποικισμός της συνοικίας Φ α κ ω θ ι α ν ά, που πήρε το όνομα της από τους πρώτους οικιστές της τους ακρωτηριανούς Φακιωτάκηδες (το Μ ε ϊ ν τ ά ν ι, και η  Κ ά τ ω  Χ α λ έ π α είναι οι άλλες δύο συνοικίες της). Όταν η περιοχή ήταν αραιοκατοικημένη υπήρχαν εδώ λίγα σπίτια και ένα στρατιωτικό συγκρότημα, ο Κισλάς, που τον χρησιμοποιούσε το τούρκικο ιππικό. Δίπλα υπήρχε σταύλος και χώρος ανοικτός για τα άλογα του ιππικού. Το βορεινό μισό των σταύλων και ο συνεχόμενος χώρος παραχωρήθηκαν από την πολιτεία στους κατοίκους της συνοικίας για εκκλησία και το 1923 εγκαινιάστηκε ο μεγαλοπρεπής ναός της Ε υ α γ γ ε λ ί σ τ ρ ι α ς από τον αρμοστή Ζαϊμη.

Η οδός Χαλέπας, σημερινή οδός Ελευθερίου Βενιζέλου, ήταν από τις πρώτες διανοίξεις και από τους λίγους δρόμους της Κρήτης, όπου έγιναν εξομαλύνσεις, ισοπεδώσεις και κάποια τεχνικά έργα. Στο δρόμο αυτό που ένωνε την Χαλέπα με τα Χανιά, βρίσκονταν τα Προξενεία, το σπίτι του Ελ.Βενιζέλου, το «Παλάτι του Πρίγκιπα» και η Γαλλική Σχολή των Καλογραιών του τάγματος του Αγίου Ιωσήφ. Στα νότια του Παλατιού είναι η εκκλησία της Αγίας Μαγδαληνής που κτίστηκε από την μητέρα και την αδελφή του Πρίγκιπα Γεωργίου (το 1909 η εκκλησία αυτή δωρήθηκε στον Δήμο Χανίων).

Με τα πιο χαρακτηριστικά από τα κτίσματα της Χαλέπας αποφασίσαμε να δουλέψουμε, στην προσπάθεια μας να γνωρίσουμε την ιστορία της πόλης μας, γνωρίζοντας εκ των προτέρων ότι απλά και μόνο θα "ακουμπήσουμε" το θέμα, μια και η ιστορία του καθενός είναι πολύ μεγάλη.  

 Θα ξεκινήσουμε με το εντυπωσιακό αρχοντικό Βίλα «Ανδρομέδα», που βρίσκεται δεξιά καθώς ανεβαίνουμε την Ελ.Βενιζέλου μετά την «Χονολουλού», θα συνεχίσουμε με το υπέροχο «Προξενείο» και θα μπούμε στο Ξενοδοχείο «Χαλέπα» για μια γεύση αρχοντιάς. Θα προχωρήσουμε στην Γαλλική Σχολή και θα ακολουθήσουμε τα βήματα του Πρίγκιπα Γεώργιου στο καταπληκτικό «Παλάτι». Θα τελειώσουμε με την κατοικία του Εθνάρχη Ελευθερίου Βενιζέλου, όπου θα νοιώσουμε να χτυπά ακόμη η καρδιά της Κρήτης?


 Η ΒΙΛΑ «ΑΝΔΡΟΜΕΔΑ»

 ANDROMEDA

 

Το πανέμορφο κτίριο με το όνομα Βίλα ?Ανδρομέδα? ανήκει στον κύριο και την κυρία Ναξάκη, οι οποίοι και είναι υπεύθυνοι για την πολύ πετυχημένη ανακαίνιση του. Εμείς καταφέραμε να συναντήσουμε την κ.Αθηνά Ναξάκη, η οποία μας έδωσε τις παρακάτω πληροφορίες :

 

Η Β.Α. ονομάστηκε έτσι από τον αρχιτέκτονα που επιμελήθηκε της ανακαινίσεως της. Το όνομα ?Ανδρομέδα? έχει δύο πιθανές προελεύσεις: α) από τον αστερισμό της Ανδρομέδας και β) από την γιαγιά του Ηρακλή που λεγόταν έτσι.

 

       Χτίστηκε γύρω στο 1870 από κάποιο Τούρκο Πασά και κατά την περίοδο της αυτόνομης Κρητικής πολιτείας (1897-1912) στέγασε το Γερμανικό Προξενείο. Μόλις η Κρήτη ενώθηκε με την Ελλάδα , οι Τούρκοι και οι Μεγάλες Δυνάμεις έπρεπε να φύγουν από το νησί κι έτσι το κτίριο πουλήθηκε στον Κυριάκο Ναξάκη το 1913. Από τότε ανήκει στην οικογένεια.

 

         Κατά την διάρκεια του B? Παγκοσμίου Πολέμου (1940-1945) επιτάχτηκε από τους Γερμανούς, όπως κι όλα τα αρχοντικά της Χαλέπας, και χρησιμοποιήθηκε ως Στρατηγείο ενώ οι ιδιοκτήτες του πήγαν να μείνουν στο χωριό. Οι Γερμανοί έχτισαν και το διπλανό κτίριο στο οποίο στεγάστηκε η Λέσχη των Αξιωματικών τους. Μετά τον πόλεμο λειτούργησε αρχικά ως κατοικία των ιδιοκτητών, νοικιάστηκε για κάποια περίοδο και τέλος το 1986 αποφάσισε ο σημερινός ιδιοκτήτης του (εγγονός του Κυρ. Ναξάκη) να το ανακαινίσει. Η κύρια ανακαίνιση τελείωσε το 1990 κι έκτοτε λειτουργεί ως Ξενοδοχείο με το όνομα Βίλα "Ανδρομέδα" (Villa Andromeda).

 

       Οι πελάτες του είναι μεμονωμένοι και όχι γκρουπ από κάποιο πρακτορείο. Το προτιμούν λόγω της ζεστής κ΄ ήσυχης οικογενειακής ατμόσφαιρας, της θέας του, της ιστορίας του και γιατί είναι κοντά στην πόλη των Χανίων. Κλείνει μόνο κατά την περίοδο 15 Νοεμβρίου με 20 Δεκεμβρίου.

 

         Αποτελείται από οκτώ διαμερίσματα-σουίτες των τριών-τεσσάρων ατόμων το καθένα. Όλα είναι πλήρως εξοπλισμένα, διαθέτουν τηλεόραση και έχουν διακοσμηθεί σε μοντέρνο-κλασσικό στιλ. Το ξενοδοχείο διαθέτει: κήπο με υπαίθριο σνακ-μπαρ, πάρκινγκ και δύο πισίνες, μια μικρή και μια μεγάλη. Αξίζει εδώ να πούμε ότι υπάρχει και μία μικρή στέρνα στο κήπο, η οποία κτίσθηκε από τους Γερμανούς για τον Στρατηγό Ρόμελ (διοικητή του Africa Corps) που ήρθε για λίγο εδώ κατά τη διάρκεια του B? Παγκοσμίου Πολέμου. Σήμερα είναι λιμνούλα με χρυσόψαρα. Μόνο τα έπιπλα της εισόδου κ΄ το πιάνο στο διάδρομο είναι αντίκες. Δυστυχώς λεηλατήθηκαν πολλά πολύτιμα πράγματα επί Γερμανικής Κατοχής.

 

Η οροφή της ρεσεψιόν είχε αρχικά φιλοτεχνηθεί από Ρώσο καλλιτέχνη και σήμερα ζωγραφίστηκε ξανά με επιμέλεια. Η οροφή του διαδρόμου είναι νέα κι έχει πάνω της παλιά κρητικά σχέδια. Σε αυτούς τους δύο χώρους κυριαρχεί πιο κλασσικό στιλ από ότι στα δωμάτια.

 

Οι επίσημοι που έχουν μείνει εδώ είναι αρκετοί όπως ο Δούκας του Κέντ, ο Υπουργός εξωτερικών της Γερμανίας, Πρέσβεις διαφόρων χωρών (που κατεβαίνουν κάθε χρόνο στην επέτειο της Μάχης της Κρήτης) και ο βασιλιάς Φίλιππος της Αγγλίας.

 

Το κτίριο είναι από πέτρα και είναι κτισμένο πάνω στο βράχο της Χαλέπας, πράγμα που το κάνει ανθεκτικό ιδιαίτερα στους σεισμούς. Έχει αυτό το πολύ όμορφο και αριστοκρατικό "χρώμα" της παλιάς εποχής, που το συναντάμε και στα υπόλοιπα κτίσματα της οδού Ελευθερίου Βενιζέλου και που προσδίδει στη Χαλέπα αυτή την μοναδικότητα που την διακρίνει.        

 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΛΑ ΑΝΔΡΟΜΕΔΑ :

andr eisodos-orofi

 

A androm oloi

MEΛΗ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΜΑΣ ΣΤΗ ΒΙΛΑ ΑΝΔΡΟΜΕΔΑ

 

 

 

ΤΟ «ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ»


 PROXENEIO MESA

 

Απέναντι ακριβώς από το σπίτι της Φαιναρέτης Μητσοτάκη (σήμερα Ξενοδοχείο «ΧΑΛΕΠΑ») και στην συμβολή των οδών Βιβιλάκη και Ελ.Βενιζέλου, υπάρχει το νεοκλασικό κτίριο του «Προξενείου».

 

Ανήκει στον τύπο της βίλας και κτίστηκε πριν από 150 περίπου χρόνια από άγνωστο ξένο αρχιτέκτονα κατόπιν παραγγελίας του βαμβακέμπορου Χορτάτζη. Μετά που η Κρήτη έγινε αυτόνομη πολιτεία με πρωτεύουσα τα Χανιά, παραχωρήθηκε γύρω στο 1889 για να στεγάσει το Ελληνικό Προξενείο. Αργότερα φιλοξένησε και το Ιταλικό Προξενείο.

Η χαρακτηριστική, δυτικής προέλευσης, είσοδός του μαρτυρεί τον ξένο μηχανικό που το σχεδίασε. Στην δεκαετία του 1980 ανακηρύκτηκε παραδοσιακό ιστορικό μνημείο. Οι εργασίες αναπαλαίωσης του κράτησαν δύο χρόνια, από το 1996 έως το 1998. Παρά τις διάφορες κατά καιρούς επισκευές του, η μορφή και η θέση του το επιβάλλουν σαν ένα από τα αντιπροσωπευτικότερα κτίσματα της οδού Ελ.Βενιζέλου και γενικότερα της Χαλέπας.

 

Εμείς συναντήσαμε τον σημερινό ιδιοκτήτη του, κ.Στέφανο Καρδαμάκη, και συζητήσαμε μαζί του. Από εκείνον μάθαμε τα παρακάτω:

Το κτίριο είναι το λιγότερο εκατόν πενήντα χρονών. Ο πατέρας του το είχε αγοράσει το 1969 από τον έμπορο Μπιτσάκη, ο οποίος είχε τέσσερις κόρες. Στις δύο από αυτές έδωσε το «Προξενείο» και στις άλλες δύο το διπλανό οικόπεδο. Μέχρι το 1978 περίπου, το νοίκιαζε ο μαθηματικός Πατεράκης, ο οποίος το χρησιμοποιούσε σαν Φροντιστήριο και σαν σπίτι. Όταν το αγόρασε ο πατέρας του, προσπάθησε να κάνει μία αναστύλωση με μπετόν, το 1982-1983, για να συγκρατηθούν τα ξύλα. Όμως πέθανε το 1984 και για συναισθηματικούς λόγους ο γιός του αποφάσισε να το φτιάξει.

 

Από την πλευρά της θάλασσας (Ταμπακαριά) το κτίριο γειτονεύει με το σπίτι της ζωγράφου κ.Πενθερουδάκη που ζεί στην Αθήνα (όπως φαίνεται και στην φωτογραφία). Ανάμεσα τους, παλιά, ήτανε τα πλυσταριά, τα δωμάτια υπηρεσίας κ.λ.π. που επικοινωνούσαν με το υπόλοιπο σπίτι. Σήμερα αυτά δεν υπάρχουν και στην θέση τους κατασκευάστηκε μια βεράντα με θέα στη θάλασσα. Το σχέδιο στα «κάγκελά» της είναι παρμένο από παλιές αντίστοιχες κατασκευές.

 

Πιθανόν, όπως μας είπε, πρώτα χτίστηκε το ισόγειο και μετά ο όροφος, δεν έχουν όμως βρεθεί στοιχεία ή φωτογραφίες που να το επιβεβαιώνουν. Το κτίριο αρχικά, είχε στο εσωτερικό του μία κεντρική σκάλα με ένα διάδρομο στη μέση και αριστερά και δεξιά ήταν τα δωμάτια. Όμως είχαν σαπίσει τα πάντα. Έτσι αυτά που βλέπουμε σήμερα μέσα στο «Προξενείο» είναι όλα καινούργια. Όλες οι εργασίες που έγιναν, ήταν κάτω από την επίβλεψη ειδικών αρχιτεκτόνων των αρμοδίων υπηρεσιών της πόλης μας.

        Κατά την διάρκεια της αναπαλαίωσης του κτιρίου, με τις επεμβάσεις που έγιναν, αλλάχτηκε η πρόσοψη στο ισόγειο για να υπάρχει συμμετρία με τα παράθυρα του ορόφου. Το εξώθυρο της αυλής (η σημερινή αυλόπορτα) όπως και το πέτρινο τοιχίο που το πλαισιώνει, ανακατασκευάστηκε σε εικοσιμία ημέρες με πέτρες από το Γαβαλοχώρι, που κόβονταν κατάλληλα ώστε να τοποθετηθούν εκεί όπου έλλειπαν. Έτσι αποκαταστάθηκε με ακρίβεια η αρχική του μορφή. Τα κάγκελα είναι τα ίδια τα παλιά όπως και η πόρτα. Εξωτερικά, τα παράθυρα είναι καινούργια, Γαλλικού τύπου όπως ήταν παλιά. Όμως, καινούργιο είναι το μπαλκονάκι, που το καλούπωσαν για να γίνει το ίδιο με το παλιό.

 

Σήμερα το κτίριο φέρει την ονομασία :

«Προξενείο» Art Music Bar-Caf?-Resturant

και λειτουργεί ως «πολυχώρος» . Στο ισόγειο λειτουργεί Μουσικό club με Ελληνική και Ξένη μουσική και ο όροφος λειτουργεί σαν καφετέρια-εστιατόριο από το πρωί. Επίσης πάνω γίνονται διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις, εκθέσεις ζωγραφικής, επιδείξεις μόδας κ.λ.π. Τώρα το καλοκαίρι όμως, μπορεί να γίνει κάποια αντίστοιχη εκδήλωση (π.χ. παράσταση καραγκιόζη) και στον όμορφο κήπο του.

 Χάρη στην πρωτοβουλία του ιδιοκτήτη του λοιπόν, το ιστορικό αυτό κτίριο ανακατασκευάστηκε με επιτυχία και είναι έτσι ανοικτό για όλους εμάς που θα θέλαμε αφενός να θαυμάσουμε αυτό το «έργο τέχνης» κι αφετέρου να ψυχαγωγηθούμε σε κάποιον από τους χώρους του.

 

 PROXENEIO

 

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ:


prox out palia

 EΔΩ ΟΠΩΣ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΕΡΑ (1999) :

prox tora


 


Ξενοδοχείο «Χαλέπα»

(Το σπίτι της Φαιναρέτης Μητσοτάκη)

HALEPA HOTEL NOW

Πενήντα μέτρα από τη θάλασσα, στην ομώνυμη, όμορφη, ήσυχη και ιστορική συνοικία των Χανίων, στην οδό Ελευθερίου Βενιζέλου 164 βρίσκεται το κομψό, παλαιό αρχοντικό όπου στεγάζεται σήμερα το Ξενοδοχείο «Χαλέπα».

 Το σπίτι αυτό το έκτισε ο έμπορος Θεμιστοκλής Μητσοτάκης γύρω στο 1885 (λίγο μετά το δικό του), για να το δώσει προίκα στην κόρη του Φαιναρέτη όταν αυτή παντρεύτηκε τον Ανδρέα Μάστρακα. Τα σχέδια και η επίβλεψη ήταν του Ιταλού μηχανικού Νικόλαου Μαγκούζο, ενώ η κατασκευή πραγματοποιήθηκε από τον Ιταλό εργολάβο Σεβαστιανό Πριμιτέρα.

 Στον τρόπο κατασκευής και στις διάφορες λεπτομέρειες παρουσιάζει ομοιότητες με το πρώτο σπίτι του Θεμιστοκλή Μητσοτάκη το «Παλάτι», πιο πάνω στον ίδιο δρόμο. Το σπίτι ανήκει στον τύπο της βίλας.

 Εξωτερικά, δεσπόζει η χαρακτηριστική μαρμάρινη σκάλα με τα δύο σκέλη που οδηγεί στους χώρους υποδοχής, στον όροφο. Υπάρχει και δεύτερη σκάλα εσωτερική, ξύλινη, βοηθητική. Οι χώροι του ισογείου κατά τα παλαιότερα χρόνια ήταν κυρίως βοηθητικοί και αποθηκευτικοί. Οι παραστάδες της αυλόπορτας είναι κτισμένες από πελεκητές πέτρες, ενώ το σπίτι είναι τοποθετημένο σε απόσταση από το δρόμο, όπως συμβαίνει και με το «Παλάτι». Σε αυτό οδηγεί ένας αξονικός βοτσαλοστρωμένος διάδρομος και αριστερά και δεξιά από αυτόν έχουν φυτευθεί φοίνικες

 Εδώ αργότερα, κατά την περίοδο της Κρητικής Πολιτείας, στεγάστηκε η Αγγλική Πρεσβεία. Η κ.Κατίνα Φούμη κληρονόμησε το σπίτι από τους αρχικούς ιδιοκτήτες και τελικά πουλήθηκε το 1956 στον Εμμ.Γοναλάκη, ομογενή από την Αμερική. Σήμερα έχει αναπαλαιωθεί υποδειγματικά και χρησιμοποιείται ως Ξενοδοχείο.


ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ

          ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ «ΧΑΛΕΠΑ»

 

Την μέρα που επισκεφτήκαμε το κτίριο (28/4/99), λόγω απουσίας του ιδιοκτήτη, η συνέντευξη έγινε με την κ.Χρυσάνθου η οποία μας είπε τα παρακάτω:

 

Ερ: Ποια χρονιά και κάτω από ποιές συνθήκες έγινε δικό σας το κτίριο ;

Απ: Το κτίριο ήρθε στα χέρια μας το 1956, μετά από διάφορους ιδιοκτήτες. Είναι οικογενειακό το ξενοδοχείο και το ακίνητο είναι ιδιοκτησία της εταιρείας που έχουμε ιδρύσει. Διευθυντής είναι ο κ. Σπανουδάκης και η γυναίκα του, που είναι γέννημα θρέμμα Αμερικανίδα. Ο μπαμπάς της ήταν Έλληνας και επειδή η κόρη του ήθελε να έρθει στην Ελλάδα σκέφτηκε να της αγοράσει κάτι για προίκα και έτσι αγόρασε αυτό το αρχοντικό.

Ερ: Ποια χρονιά χτίστηκε το αρχικό κτίριο;

Απ: Το 1885 περίπου, δηλαδή πάνω από έναν αιώνα, κτίστηκε από έναν πλούσιο έμπορο της Κωνσταντινούπολης. Πάνω ήτανε οι χώροι υποδοχής και τα δωμάτια. Στον κάτω όροφο ήταν οι αποθήκες και η κουζίνα. Για αυτό όπως θα δείτε η κάτω πόρτα υστερεί από την πάνω που είναι πολύ πιο επιμελημένη.

Ερ: Γιατί το ξενοδοχείο ονομάστηκε «Χαλέπα» («Halepa Hotel») ;

Απ: Επειδή η περιοχή είναι ιστορική. Θέλησαν να του δώσουν ένα όνομα που θα αντιπρoσώπευε και την περιοχή και τα γεγονότα που έχουν γίνει εδώ.

Ερ: Ποια η ιστορία του κτιρίου από όταν κτίστηκε;

Απ: Το κτίριο ήταν αρχικά κατοικία στον καιρό όμως της Κρητικής Πολιτείας στεγάστηκε εδώ η Αγγλική Πρεσβεία. Εκείνο τον καιρό καταλαβαίνετε πόσο μεγάλη σημασία είχε να είναι εδώ η Πρεσβεία αυτή, αφού η Αγγλία ήταν μια από της τρεις μεγάλες δυνάμεις της εποχής. Τον καιρό της Γερμανικής κατοχής το κτίριο έγινε η κατοικία του Γερμανού Φρούραρχου. Το Φρουραρχείο ήταν στην Βίλα «Ανδρομέδα». Μετά εγκαταλείφθηκε, ερημώθηκε και πολλά από τα πράγματα που υπήρχαν μέσα, μεγάλης αξίας, κλάπηκαν. Όταν το αγόρασε ο Αμερικανός για την κόρη του (1956), το νοίκιαζε σε διάφορες οικογένειες. Όταν σταμάτησε να νοικιάζεται ερημώθηκε εντελώς, οι φοίνικες δεν φαινόντουσαν από τα άγρια χόρτα και φυσικά δεν συζητάμε για το εσωτερικό γιατί δεν υπήρχε τίποτα μέσα, παρά μόνο οι τοίχοι.

Το 1979 ο κ. Σπανουδάκης σκέφτηκε ότι το κτίριο θα μπορούσε να γίνει ένα πολύ ωραίο Ξενοδοχείο και να θαυμάζεται απ? όλους. Έτσι θα το αναδείκνυε και θα το επανέφερε στις δόξες του. Από τότε πέρασαν πολλά χρόνια και μετά από συνεργασία με την Αρχαιολογία και το Υπουργείο Πολιτισμού, φτάσαμε στο 1992 όπου ολοκληρώθηκε η ανακαίνιση του και λειτούργησε ως Ξενοδοχείο.

 

Ερ: Μήπως ξέρετε ποιός ήταν ο αρχιτέκτονας του κτιρίου;

Απ: Ο αρχιτέκτονας ήταν ο Ιταλός Νικ.Μαγκούζο σύμφωνα με το βιβλίο της κ. Αιμ.Κλάδου «Τα Χανιά έξω από τα τείχη».

Ερ: Από πόσα δωμάτια αποτελείται το κτίριο;

Απ: Στο κυρίως κτίσμα υπήρχε ένας πολύ μεγάλος χώρος υποδοχής, τέσσερα υπνοδωμάτια και μπάνια. Κάτω, όπως είπαμε, ήταν οι αποθηκευτικοί και βοηθητικοί χώροι. Οι κάτω χώροι τώρα χρησιμοποιούνται σαν χώροι υποδοχής και Τραπεζαρία. Πρέπει να πούμε εδώ, ότι τα Πεντελικά μάρμαρα της εισόδου δεν είναι κομμάτια ή φύλλα μαρμάρου αλλά κάθε σκαλοπάτι είναι ένας όγκος μαρμάρου.

Οι τοίχοι πάνω παρέμειναν όπως ήταν, έχουμε χωρίσει όμως ένα - δύο δωμάτια τα οποία έχουν γίνει μια μεγάλη σουίτα, ένα μικρό δωμάτιο και ένα σαλόνι. Στην προσπάθεια να επεκταθεί το ξενοδοχείο και να γίνει μεγαλύτερο, έγινε μια προσθήκη. Ένα νέο κτίσμα προστέθηκε κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μην αλλοιώσει ή να μην αμαυρώσει καθόλου την εικόνα του παλαιού κτιρίου. Εξωτερικά, εκεί όπου τώρα είναι το νέο κτίριο, υπήρχε ένας πολύ μεγάλος κήπος και χώρος για άλογα γι? αυτό και οι πόρτες του είναι πολύ μεγάλες.

Ερ: Συνεργάζεστε με κάποιο Τουριστικό Γραφείο ή λειτουργείτε αυτόνομα;

Απ: Στην κυριολεξία λειτουργούμε αυτόνομα. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι δεν συνεργαζόμαστε με ορισμένα γραφεία που εμείς επιλέγουμε.

Ερ: Υπάρχουν κάποιες αντίκες στο κτίριο;

Απ: Υπάρχουν λίγα πράγματα όπως ένας καθρέπτης, μία κονσόλα, ένα πιάνο και κάποια πράγματα στον επάνω όροφο.

Ερ: Από τον καιρό που πήρατε την ιδιοκτησία στα χέρια σας ποιοι επώνυμοι έχουν μείνει στο ξενοδοχείο σας;

Απ: Έχουν μείνει πολλοί επώνυμοι άνθρωποι από τον καλλιτεχνικό, πολιτικό και επιχειρηματικό κόσμο, οι οποίοι και έχουν καταγραφεί στο βιβλίο συγχαρητηρίων του ξενοδοχείου μας.

 

 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ "ΧΑΛΕΠΑ":

 

halepa hotel


halepa oloi


 

ΕΛΛΗΝΟΓΑΛΛΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΚΑΛΟΓΡΑΙΩΝ

 

«O ΑΓΙΟΣ ΙΩΣΗΦ»

 

ΣΤΗ ΧΑΛΕΠΑ ΧΑΝΙΩΝ

 

 GALLIKI SX OLD

 

 

Η Γ α λ λ ι κ ή Σ χ ο λ ή του Αγίου Ιωσήφ της Εμφανίσεως (Saint Joseph-Σαν Τζοσέφ) λειτουργούσε από τα μέσα του προηγούμενου αιώνα περίπου, με δασκάλες τις αδελφές της σχολής και με θαυμάσια πάντοτε αποτελέσματα. Στη σχολή ερχόταν μαθήτριες από όλη την Κρήτη και την ηπειρωτική Ελλάδα, οι οποίες παρέμεναν κυρίως ως οικότροφοι. Εδώ διδάσκονταν την Γαλλική γλώσσα και αργότερα γινόταν εξέχοντα μέλη της κοινωνίας, διότι η Σχολή εκτός από γνώσεις Γαλλικής Γλώσσας τους καλλιεργούσε και ανώτερα ψυχικά και ανθρωπιστικά συναισθήματα.

 Σύμφωνα με τα στοιχεία που βρήκαμε, ο Άγιος Ιωσήφ είναι ο προστάτης-Άγιος των ξυλουργών, των ετοιμοθάνατων (επειδή πέθανε έχοντας τον Χριστό και την Παναγία στο πλάι του), των πατεράδων (επειδή ο Ιωσήφ ήταν θετός πατέρας του Ιησού), της Οικουμενικής Εκκλησίας και της Κοινωνικής Δικαιοσύνης. Γιορτάζει στις 19 Μαρτίου και στις 1 Μαϊου.

 Από το 1947 λειτουργούσε σε αυτή τη Σχολή και Ελληνικό Οκτατάξιο Γυμνάσιο, πρότυπο εκπαιδευτήριο για την μεθοδικότητα και την αποτελεσματικότητα του. Αργότερα, οι δύο τάξεις του Δημοτικού διαχωρίστηκαν από αυτό κι έτσι έγινε Εξατάξιο Γυμνάσιο. Το προσωπικό, άριστα εκπαιδευμένο, εκλεγόταν από τους παλαιότερους καθηγητές, την Διεύθυνση της Σχολής και τον Γυμνασιάρχη κ.Στέφανο Μυλωνάκη.  

             Την γενική διεύθυνση της Σχολής είχε για αρκετές δεκαετίες η σεβασμιότατη M?re Augustin, η οποία και ήταν γνωστή για την αφοσίωση της σε αυτήν. Στο τέλος της δεκαετίας του 1970, η Σχολή αυτή έκλεισε και πουλήθηκε στο Υπουργείο Παιδείας. Σήμερα την χρησιμοποιεί το Πολυτεχνείο Κρήτης ως Συνεδριακό Κέντρο.

             Εμείς καταφέραμε, στα πλαίσια της εργασίας αυτής, να βρούμε τον σημερινό υπεύθυνο του κτιρίου της Γαλλικής Σχολής κ.Ι.Σαγάνη, καθώς και δύο παλιές μαθήτριες της σχολής αυτής (καθηγήτριες του 3ου Γυμνασίου Χανίων), τις κ.κ.Ορφανουδάκη και Ανδρεαδάκη, και να τους πάρουμε συνέντευξη.

 

Η   ζ ω ή   σ τ η ν   Γ α λ λ ι κ ή     Σ χ ο λ ή

 

Συνέντευξη με τις κ.κ.Ορφανουδάκη και Ανδρεαδάκη,

 

απόφοιτες τις Σχολής

GALLIKI MATHITRIES

 

          Παλαιότερα, οι περιπατητές της οδού Χαλέπας, λίγο πριν το σπίτι του Ελ.Βενιζέλου και το ''Παλάτι'', συναντούσαν στα αριστερά τους το κτίριο της Γαλλικής Σχολής κρυμμένο πίσω από ένα ψηλό τοίχο. Μια βαριά μεταλλική αυλόπορτα άνοιγε μόνον όταν ο υπεύθυνος θυρωρός το επέτρεπε, ο οποίος από ένα μικρό τετράγωνο παραθυράκι έλεγχε τους επισκέπτες.

 

            Μια μεγάλη αυλή περίμενε τον επισκέπτη και στο βάθος ήταν (και είναι) το κυρίως κτίριο. Η αυλή ήταν γεμάτη λουλούδια και δένδρα. Αριστερά, υπήρχε μια τεχνητή "σπηλιά" και μέσα της ένα άγαλμα της Παναγίας που κρατούσε τον Χριστό στην αγκαλιά της. Δεξιότερα βρισκόταν ένα πανέμορφο κιόσκι καλυμμένο από άφθονο πράσινο, γιασεμιά και άλλα αναρριχώμενα φυτά και μέσα σε αυτό υπήρχαν παγκάκια. Υπήρχε επίσης μια μικρή λίμνη μπροστά, με το άγαλμα του Αγίου Ιωσήφ δίπλα της. Αγάλματα κοσμούσαν και άλλα σημεία της αυλής. Άφθονο πράσινο υπήρχε και στο πίσω μέρος του κτιρίου. Είχαν κήπους με λαχανικά, αμπέλι απ' όπου έφτιαχναν κρασί, δένδρα και ακόμη μεγάλωναν κοτόπουλα, γουρουνάκια κτλ. Υπήρχε βέβαια ο κηπουρός για όλα αυτά. Κυκλικά του χώρου της αυλής ήσαν οι αίθουσες διδασκαλίας.

 

            Στα δεξιά υπήρχαν οι βοηθητικοί χώροι ,όπως τα πλυσταριά (δύο γυναίκες είχαν προσληφθεί για το πλύσιμο), τα λουτρά, η κουζίνα, η τραπεζαρία κ.α. ενώ αριστερά ήταν το Ελληνικό Εξατάξιο Γυμνάσιο. Στο κεντρικό κτίριο υπήρχε το γραφείο των Καθηγητών και του Διευθυντή του Γυμνασίου και πιο πίσω ήταν η Καθολική Εκκλησία των Καλογραιών με αγάλματα του Αγίου Ιωσήφ και της Παναγίας. Οι καλόγριες ήσαν καθολικές Ελληνίδες (από τη Σύρο, την Κύπρο κ.α.) αλλά υπήρχαν και Γαλλίδες, πολύ μορφωμένες και πολύ αυστηρές με τις μαθήτριες.

 

Το πρωί γινόταν τα ελληνικά μαθήματα, όπως σε όλα τα Δημόσια Γυμνάσια, με καθηγητές των Δημοσίων Σχολείων. Το μεσημέρι οι μαθήτριες έτρωγαν σε μία από τις δύο τραπεζαρίες της Σχολής (οι "εσωτερικές" μαθήτριες χρησιμοποιούσαν άλλη τραπεζαρία από τις "εξωτερικές") . Το απόγευμα μετά το φαγητό πηγαίνανε στη «σαλ ντ? ετύντ» (salle d? ?tude), δηλαδή το αναγνωστήριο (την αίθουσα μελέτης), όπου διαβάζανε τα μαθήματα της επόμενης ημέρας. Το απόγευμα διδασκόταν τα Γαλλικά από τις ίδιες τις καλόγριες. Έτσι κατά τις 6 μ.μ. τελείωναν όλα τα μαθήματα και με το λεωφορείο της Σχολής έφευγαν οι «εξωτερικές» μαθήτριες. Οι «εσωτερικές» κοπέλες έμεναν στη Σχολή πρωί-βράδυ και μόνο με ειδική άδεια μερικών ωρών μπορούσαν να επισκεφτούν τα σπίτια τους.

 

Το σχολείο δηλαδή ήταν ιδιωτικό, ανήκε στις καλόγριες και είχε επιχορηγηθεί από το Γαλλικό κράτος. Οι μαθήτριες πλήρωναν δίδακτρα που αυξανόταν ανάλογα από την μια τάξη στην άλλη. Αντίστοιχες σχολές υπήρχαν στην Αθήνα, στον Πειραιά και στην Θεσσαλονίκη.

 

            Τη διεύθυνση του Οικοτροφείου, την επίβλεψη για το μάθημα των Γαλλικών και γενικότερα της Γαλλικής Σχολής την είχε καλόγρια. Τη διεύθυνση όμως του Γυμνασίου, όπως προαναφέρθηκε, την είχε Έλληνας Καθηγητής. Κάθε μία από τις έξι τάξεις του Γυμνασίου είχε γύρω στις εικοσιπέντε μαθήτριες.

 

Τα υπνοδωμάτια βρισκόταν στον πρώτο όροφο, κάτω από την σοφίτα του κτιρίου. Οι «εξωτερικές»κοπέλες απαγορευόταν να ανέβουν στον πρώτο όροφο. Σε κάθε δωμάτιο έμεναν επτά-οκτώ κοπέλες και μια καλόγρια. Ξυπνούσαν κάθε πρωί στις 6.15?, έπαιρναν το πρωινό τους και μελετούσαν για μιάμιση ώρα περίπου ώσπου να έρθουν και οι «εξωτερικές» μαθήτριες και έτσι άρχιζε το κυρίως μάθημα της ημέρας. Στο τέλος της ημέρας οι «εσωτερικές»μαθήτριες έκαναν το μπάνιο τους με κρύο νερό, τυλιγμένες με ένα σάκο στερεωμένο με λάστιχο. Οι καλόγριες ξεκινούσαν αλλά και τελείωναν την ημέρα τους στην εκκλησία της Σχολής.

 

           Κάθε πρωί οι «εξωτερικές» μαθήτριες έφερναν καλαθάκια με το φαγητό τους, το οποίο το ζέσταιναν οι καλόγριες το μεσημέρι για να το φάνε έτσι οι μαθήτριες στην τραπεζαρία τους. Η κάθε μαθήτρια είχε τη θέση της στην τραπεζαρία, το συρτάρι της το οποίο περιείχε κάτασπρη πετσέτα, μαχαίρι, πιρούνι, κουτάλι, πιάτο βαθύ και ανάβαθο και πιο μικρό (δηλαδή το σερβίτσιο τους), μία θήκη με το σαπούνι τους (όχι σε σκόνη) και το σφουγγάρι σ' ένα πλαστικό κουτάκι. Επικρατούσε απόλυτη καθαριότητα για να μην υπάρχουν τα σχετικά μικρόβια. Υπήρχαν μεγάλοι νεροχύτες όπου έπλεναν το σερβίτσιο τους και έπειτα το τοποθετούσαν στη θέση του. Κατά τη διάρκεια του φαγητού μία καλόγρια μιλούσε στις μαθήτριες, συμβουλεύοντάς τις για τον τρόπο που έπρεπε να τρωνε. Τους μάθαινε λοιπόν και τρόπους καλής συμπεριφοράς. Η τραπεζαρία, όπου έτρωγαν οι εσώκλειστες μαθήτριες, βρίσκονταν στη δεξιά πλευρά του κεντρικού κτιρίου, όπως επίσης η κουζίνα και οι διάφοροι βοηθητικοί χώροι.

 

Στην αίθουσα μελέτης (salle d? ?tude) υπήρχαν γραφεία, των οποίων το καπάκι άνοιγε και μέσα ήταν ο χώρος για τα βιβλία τους. Τα καπάκια κλείδωναν με ένα λουκέτο και κάθε μαθήτρια είχε το κλειδί της. Μέσα σ' αυτά οι μαθήτριες τοποθετούσαν όλα τα πράγματά τους (στυλό, βιβλία, τετράδια, φόρμα γυμναστικής) τα οποία έμεναν στο σχολείο εφόσον οι μαθήτριες είχαν διαβάσει. Αν δεν είχαν διαβάσει κάποιο μάθημα, έπαιρναν το βιβλίο στο σπίτι τους και το επέστρεφαν πάλι το πρωί. Στον πάνω όροφο του κεντρικού κτιρίου υπήρχαν δύο-τρεις αίθουσες για τα μαθήματα του πιάνου.

 

Έτσι, πολλές φορές τα μαθήματα γινόταν υπό τους ήχους της μουσικής του πιάνου, που δημιουργούσε μια ατμόσφαιρα ήρεμη και ρομαντική. Υπήρχε απόλυτη πειθαρχία και μεγάλη αυστηρότητα. Οι μεγαλύτερες σε ηλικία καλόγριες, συμβούλευαν τις νεότερες να φέρονται αυστηρά στις νεαρές μαθήτριες και να μην παρασύρονται από συναισθηματισμούς.

 

galliki old


 

            Τις Κυριακές το πρωί, γινόταν ο εκκλησιασμός και μετά περίπατος στα Ταμπακαριά, στον Προφήτη Ηλία ή αλλού (για τις «εσωτερικές» κοπέλες). Οι μαθήτριες φορούσαν την στολή της Σχολής, που ήταν μαύρη ποδιά με άσπρο "τελείωμα" στον γιακά και πάνω της το σήμα της Σχολής (SJ-Saint Joseph) κεντημένο με χρυσά γράμματα.

 

            Όπως αναφέραμε παραπάνω, τα μαθήματα δίδασκαν καθηγητές των Δημοσίων Σχολείων. Οι καλόγριες δίδασκαν τα Γαλλικά αλλά και το μάθημα των Οικοκυρικών (Οικιακής Οικονομίας σήμερα). Στο μάθημα αυτό τα κορίτσια μάθαιναν κέντημα, πλέξιμο, ράψιμο κ.α. Ενώ οι κοπέλες έκαναν το εργόχειρό τους, μια μαθήτρια διάβαζε ένα βιβλίο επιλεγμένο από όλες, π.χ. το ''Χωρίς Οικογένεια'' του Ε.Μαλό. Όταν χτυπούσε το κουδούνι, σταματούσαν το διάβασμα και συνέχιζαν την επόμενη φορά. Μ' αυτό τον τρόπο η ώρα περνούσε πιο ευχάριστα.

 

Μετά το μεσημεριανό φαγητό, υπήρχε ένα μεγάλο διάλειμμα όπου οι μαθήτριες έπρεπε να μιλάνε μόνο Γαλλικά. Ούτε μια λέξη Ελληνική. Εάν κάποια έκανε αυτό το λάθος, τότε η τιμωρία ήταν η εξής: στην αρχή του διαλείμματος, κάποιο κορίτσι έπαιρνε από την καλόγρια-διευθύντρια το λεγόμενο ''σινιάλο" δηλ. την αρχή της τιμωρίας. Η μαθήτρια που κατά λάθος μιλούσε Ελληνικά, έπαιρνε το «σινιάλο» από εκείνη και αργότερα θα το έδινε στην επόμενη που θα έκανε το ίδιο λάθος. Όταν χτυπούσε το κουδούνι για το τέλος του διαλείμματος, η μαθήτρια που είχε το σινιάλο, έπαιρνε ένα πολύ χοντρό βιβλίο, τη ''Γαλλική Φιλολογία", και χωρίς διαμαρτυρίες πήγαινε στην διευθύντρια, που το άνοιγε στην τύχη και της όριζε από εκεί ένα κείμενο που έπρεπε να μάθει λέξη προς λέξη απέξω για την επόμενη ημέρα. Αν η μαθήτρια δεν ήξερε το κείμενο την επόμενη μέρα, τότε της έμενε το «σινιάλο» και η τιμωρία της διπλασιαζόταν. Ήταν ένας καλός τρόπος για να μάθουν όχι μόνο την Γαλλική γλώσσα, αλλά και τη Γαλλική φιλολογία.

 

Οι απόφοιτες της Σχολής κάνοντας έναν επιπλέον χρόνο, δηλαδή επτά τάξεις, έπαιρναν το δίπλωμα «Σερτιφικά» (Certificat) των Γαλλικών. Οι άριστες μαθήτριες, μετά από απόφαση της Διευθύντριας και ύστερα από εξετάσεις, μπορούσαν να μεταπηδήσουν μια τάξη και έτσι να πάρουν πιο νωρίς το πτυχίο τους. Πολλές από αυτές συνέχιζαν τις σπουδές τους μετά το Γυμνάσιο και δίνανε εξετάσεις στην Γαλλική Φιλολογία ή σε άλλες σχολές του Πανεπιστημίου.

 

Αναπολώντας τα χρόνια εκείνα, μπορούμε να πούμε ότι το περιβάλλον, πολύ ήρεμο και ήσυχο, ενέπνεε τις μαθήτριες για μάθηση και για την καλύτερη δυνατή απόδοση. Οι σχέσεις των μαθητριών μεταξύ τους, αλλά και με τις καλόγριες, ήταν πολύ καλές. Ακόμα και τα καλοκαίρια μπορούσαν να επισκέπτονται τη Σχολή και να συζητάνε με τις καλόγριες, στα Γαλλικά πάντα, στο κιόσκι κάτω από τα γιασεμιά και τα λογής-λογής άλλα αναρριχώμενα φυτά, που το έκαναν να μοιάζει με ολάνθιστη καλύβα.


ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΟΓΑΛΛΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΚΑΛΟΓΡΑΙΩΝ

"Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΣΗΦ" :

galliki palia exo

 

 

gall kipos

 


Το Παλάτι του Πρίγκιπα Γεωργίου

 

στη Χαλέπα

PALATI EXO OLD

 

 

 

 

Το Παλάτι είναι ένα τυπικό δείγμα αρχοντικού της εποχής του, κτισμένο στα τέλη του προηγούμενου αιώνα (1882), από τον πλούσιο έμπορο Θεμιστοκλή Μητσοτάκη, συγγενή του πατέρα του πρώην πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Μητσοτάκη.

 

Βρίσκεται δίπλα στην Γαλλική Σχολή, κτισμένο σε μια έκταση πέντε στρεμμάτων που φτάνει μέχρι την θάλασσα, ενώ το εμβαδόν του κάθε ορόφου είναι 250 τ.μ. Μόνο η κατασκευή του κτίσματος κόστισε, την εποχή εκείνη, 15.000 ναπολεόνια, ενώ ο εξοπλισμός του έφτασε τα 25.000 ναπολεόνια. (Το ναπολεόνι είναι Γαλλικό χρυσό νόμισμα που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1803 και από το 1805 είχε τη μορφή του Ναπολέοντα στη μια του όψη)

 

Μπαίνοντας από τη σιδερένια καγκελόπορτα, βαδίζουμε στο μονοπάτι κάτω από τη σκιά των δέντρων που φύτεψε ο Αρμοστής Ζαΐμης όταν ήλθε και εγκαταστάθηκε εδώ. Mας εντυπωσιάζει η καθαρότητα στη γεωμετρία της πρόσοψης καθώς και η συμμετρία της. Αξιοπρόσεκτες επίσης είναι και οι εσοχές για τα αγάλματα, αριστερά και δεξιά της εισόδου αλλά και στον όροφο.

 

Οι επενδύσεις, εξωτερικά, είναι από μάρμαρο Πεντέλης, η ξυλεία που έχει χρησιμοποιηθεί είναι κέδροι του Λιβάνου, οι δε κουπαστές του εξώστη είναι από κρύσταλλο, όπως μας πληροφορεί η κ. Αιμιλία Μπλέτσα στο βιβλίο της «Τα Χανιά έξω από τα Τείχη». Εσωτερικά, στο ισόγειο βρίσκονται οι χώροι υποδοχής και η κουζίνα, ενώ στον όροφο είναι τα ιδιαίτερα δωμάτια.

 

Στα 1898, όταν η Κρήτη αποκτά αυτονομία, ηγεμόνα και Σύνταγμα, έρχεται στα Χανιά ο Πρίγκιπας Γεώργιος ως ύπατος Αρμοστής της Κρήτης (για τον οποίο αναφερόμαστε αναλυτικά τρεις σελίδες μετά). Αυτό το αρχοντικό επιλέγεται ως το πιο κατάλληλο για να γίνει η κατοικία του. Γι? αυτό το λόγο ακριβώς είναι γνωστό μέχρι και σήμερα ως «το Παλάτι του Πρίγκιπα».                                

 

Όταν έφυγε ο Πρίγκιπας το 1906, εγκαταστάθηκε εδώ ο Αρμοστής Ζαΐμης. Αυτός επέφερε κάποιες αλλαγές στο εσωτερικό του. Μετά απ? αυτόν, έμεναν εδώ οι εκάστοτε Γενικοί Διοικητές Κρήτης. Τα χρόνια 1937-40 χρησιμοποιήθηκε σαν Στρατιωτικό Νοσοκομείο. Στην διάρκεια της Γερμανικής κατοχής, το επιτάξανε οι Γερμανοί και το μετέτρεψαν σε Στρατηγείο τους. Μετά την απελευθέρωση στέγασε τα γραφεία της Ιστορικής Λαογραφικής Αρχαιολογικής Εταιρείας Κρήτης, ενώ από το 1982 έως σήμερα αποτελεί την θερινή κατοικία των κληρονόμων του αρχικού ιδιοκτήτη.

 

Το Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου (Κ.Α.Μ.) σε συνεργασία με το Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχενείο και το European Association for Architectural Education (EAAE) έχουν κάνει μελέτη το 1997, για την επανάχρηση του κτιρίου.

 

Σύμφωνα με αυτή, το κτίριο του Παλατιού θα αποτελέσει αρχή και πυρήνα δημιουργίας ενός πολιτιστικού κέντρου-πάρκου με Μουσείο Ιστορίας της πόλης, αίθουσες συνεδρίων και κοιτώνες φιλοξενίας μέσα στην πόλη των Χανίων. Όλα αυτά με την προοπτική να προσαρτηθούν σε αυτό και τα γύρω επίσης αξιόλογα κτίρια της περιοχής με ανάλογες χρήσεις.

 

Έτσι, η οικία του Ελ.Βενιζέλου θα λειτουργήσει ως Μουσείο με έκθεση των προσωπικών του αντικειμένων και ιστορικών στοιχείων ενός ανθρώπου που σημάδεψε όχι μόνο την ιστορία της Κρήτης, αλλά και ολόκληρης της Ελλάδος. Στην ανατολική πλευρά της οικίας Βενιζέλου και επάνω στην δυτική παρειά του ρέματος του Αγίου Παντελεήμονος, θα δημιουργηθεί ένα αμφιθέατρο, που εκμεταλλευόμενο την κλίση του εδάφους, θα στεγάσει τις ανάγκες της πόλης.

 

Το διώροφο κτίσμα της Γαλλικής Σχολής Πολυτεχνείου Κρήτης θα λειτουργήσει ως Πινακοθήκη, ενώ στην νοτιοδυτική πλευρά του το μικρό ισόγειο υφιστάμενο κτίσμα θα λειτουργήσει ως εργαστήρι της Πινακοθήκης για την συντήρηση έργων τέχνης. Τέλος, η ανέγερση ενός μικρού κτίσματος θα στεγάσει τις ανάγκες ύπαρξης μιας σχολής ζωγραφικής Κρητικής Τέχνης ενταγμένης στο όλο συγκρότημα.

 

Τα υπόλοιπα νέα κτίρια που προτείνονται στο όλο συγκρότημα θα έχουν διάφορες χρήσεις όπως : Βιβλιοθήκη, Εκθεσιακοί χώροι, αίθουσες υποδοχής και πληροφοριών, υπαίθρια καφενεία και χώροι αναψυχής, αίθουσες προβολής ταινιών, αίθουσες συσκέψεων και εργαστηρίων. Παράλληλα, θα γίνει ένταξη της εκκλησίας της Αγίας Μαγδαληνής στο όλο συγκρότημα και ανάλογες πεζοδρομήσεις που κρίνονται απαραίτητες, έτσι ώστε σε συνδυασμό με την διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου να δημιουργηθεί ένας πόλος έλξης μέσα στην πόλη.

 

Έτσι, θα δημιουργηθεί ένα Πολιτιστικό Κέντρο Πολλαπλών Χρήσεων που μέχρι σήμερα είναι ανύπαρκτο και ιδιαίτερα επιθυμητό στην πόλη των Χανίων.

 

 

 

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΡΙΓΚΙΠΑ ΓΕΩΡΓΙΟ

 

(Κέρκυρα 1869-Παρίσι 1957)

 

 PRINCE G

 

 

 

Ο Γεώργιος γεννήθηκε το 1869 και ήταν ο δευτερότοκος γιος (από τα εννέα παιδιά) του βασιλιά Γεωργίου του A? (1845-1913) και της βασίλισσας Όλγας. Έγινε αξιωματικός του Ναυτικού και το 1891 τοποθετήθηκε διοικητής της Σχολής Τορπιλλητών. Πήρε μέρος στον πόλεμο του 1897 κατά τον αποκλεισμό της Κρήτης και από το 1898 εως το 1906 διετέλεσε ύπατος αρμοστής της Κρήτης.

 

Ο νεαρός Πρίγκιπας οργάνωσε με επιτυχία την οικονομία, το Δικαστικό Σώμα και το Σώμα της Χωροφυλακής στο νησί. Επί Γεωργίου ψηφίστηκε το σύνταγμα της Κρήτης, έγινε η πρώτη συνταγματική Κρητική κυβέρνηση και διορίστηκαν οι πέντε Νομάρχες της. Επίσης αυτός ίδρυσε την Τράπεζα Κρήτης κι επέμενε στην πιο αυστηρή επιλογή των Δημοσίων Υπαλλήλων. Κατάφερε να αφοπλίσει τον Κρητικό λαό έτσι ώστε να αποκατασταθεί η έννομη τάξη και πήρε μέτρα για την καταπολέμηση της λέπρας (Σπιναλόγκα). Την περίοδο αυτή λοιπόν, η μεγαλόνησος γνώρισε μια περίοδο ειρήνευσης, ευημερίας και προόδου. Το καλοκαίρι του 1900 η βασίλισσα της Αγγλίας, Βικτωρία, εκτιμώντας τις προσπάθειες και τις επιτυχίες του Γεώργιου της Κρήτης, του απένειμε τον μεγαλόσταυρο του Τάγματος του Λουτρού, πράγμα το οποίο ενίσχυσε το κύρος του.

 

Ενώ αυτός πάσχιζε για την ένωση του νησιού με την υπόλοιπη Ελλάδα, ο Βενιζέλος προτιμούσε την αυτονομιστική λύση για να οδηγηθεί σταδιακά η Κρήτη προς την ένωση, πράγμα το οποίο οδήγησε στην διάσπαση της εύθραυστης ενότητας του Κρητικού λαού. Μετά την σύγκρουση του με τον Πρίγκιπα, ο Βενιζέλος κηρύττει την επανάσταση του Θερίσου το 1905 και ένα χρόνο μετά, ο Γεώργιος αναγκάζεται να παραιτηθεί και να φύγει από το νησί. Η Κρήτη παρέμεινε κάτω από τον έλεγχο των Μεγάλων Δυνάμεων έως το 1912-13 όπου ενώθηκε με την Ελλάδα.

 

Το 1907 ο Γεώργιος παντρεύτηκε τη Γαλλίδα πριγκίπισσα και ψυχαναλύτρια Μαρία Βοναπάρτη, από την οποία απέκτησε δύο παιδιά. Μετά την επανάσταση στο Γουδί (1909) εγκαταστάθηκε οριστικά στο Παρίσι. Μετά τον A? Παγκόσμιο πόλεμο και κατά την α? φάση του Διχασμού (1915-16) προσπάθησε επανειλημμένα να συμφιλιώσει τον αδελφό του, βασιλιά Κωνσταντίνο, με τον Ελευθέριο Βενιζέλο, χωρίς όμως επιτυχία.

 

Υπήρξε γενναίος και ικανός αξιωματικός, αλλά ως ύπατος αρμοστής της Κρήτης επέδειξε ισχυρογνωμοσύνη κι αυταρχικές τάσεις. Ο γάμος του με την φιλελεύθερη διανοούμενη Μ.Βοναπάρτη, τον επηρέασε αποφασιστικά, γεγονός που εξηγεί ως ένα βαθμό την πολιτική του στροφή την εποχή του Διχασμού.

 

ΣΗΜΕΡΙΝΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΛΑΤΙ ΤΟΥ ΠΡΙΓΚΗΠΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ :

 

palati porta

 

 palati kipos oloi

 

palati plai

 

 

ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΕΛ.ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ

 

ΣΤΗ ΧΑΛΕΠΑ

 

 beniz old

 

 

 

Οι Βενιζέλοι είχαν το πατρικό τους σπίτι στο προάστιο της πόλης των Χανίων, τις Μουρνιές. Είχαν όμως και ιδιόκτητη κατοικία στον Τοπανά, την οποία χρησιμοποιούσαν   τόσον ο Κυριάκος, όσο και ο γιος του Ελευθέριος Βενιζέλος. Εκείνα τα χρόνια (Tουρκοκρατία), έπρεπε να υπάρχει σπίτι μέσα στην πόλη, γιατί την νύχτα οι πόρτες του φρουρίου έκλειναν και έτσι η παραμονή   των Ελλήνων έξω από τα τείχη δημιουργούσε δυσκολίες.

 

Παρά το γεγονός αυτό, ο Κυρ.Βενιζέλος αποφάσισε ν΄ αποκτήσει κτήμα και κατοικία έξω από την υγρή και ανθυγιεινή εκείνη συνοικία της πόλης (τον Τοπανά), όπου ούτε γλάστρες με λουλούδια δεν μπορούσε να έχει....

 

Έτσι σκέφθηκε την Χαλέπα, με διαφορετικό, πιο υγιεινό κλίμα απ΄ ότι η παλιά πόλη των Χανίων και επιπλέον συγκέντρωνε εκείνη την εποχή, την εκλεκτότερη μερίδα των πολιτών και τα Προξενεία. Πριν κτίσει το δικό του σπίτι, ο Κ.Βενιζέλος νοίκιασε το σπίτι της εξαδέλφης του, Ευανθίας Κ.Μητσοτάκη για μια πενταετία, στην Χαλέπα.

 

Το 1876 αγόρασε το κτήμα, που βρίσκεται σήμερα το γνωστό αρχοντικό των Βενιζέλων. Σε επιστολές που είχε στείλει ο ίδιος στον κουμπάρο του και σε φίλους του στη Σύρο, στα Κύθηρα, στην Αθήνα και αλλού γράφει «....Εις την Χαλέπα ηγόρασα ένα μικρόν υποστατικόν το οποίον καταγίνομαι να καλλιεργήσω και να φυτεύσω εις αυτό διάφορα οπωροφόρα δένδρα.....» με ημερομηνία 27 Δεκεμβρίου 1876 .   Μέσα από τις γραμμές των επιστολών αυτών, καταλαβαίνει κανείς την   επιθυμία του να γυρίσει στην αγροτική ζωή, όπου πιθανόν μεγάλωσε. Έτσι ζητά τις εκλεκτότερες ποικίλες από την Χίο, την Σύρο, τα Κύθηρα κ.λ.π, από αμυγδαλιές, συκιές, αμπέλι, ακόμη και λουλούδια. «...Ενθυμούμαι,» γράφει, «ότι εις την πατρίδα σας γίνονται και ωραίες διπλές βιόλες (κατημέρια) διαφόρων χρωμάτων ...».

 

       Τι απ΄ όλα αυτά έφθασε εις τα Χανιά δεν ξέρουμε, εκείνο που ξέρουμε είναι ότι το αμπέλι το φύτεψε. Αυτό το ίδιο αμπέλι, νοστάλγησε ο Ελευθ.Βενιζέλος το 1927 όταν ζούσε στο Παρίσι, μέσα στο υγρό και πνιγηρό του κλίμα. Αυτό το ίδιο   έχει ξεκινήσει να καλλιεργεί πριν αναμιχθεί και πάλι στην πολιτική κατά την τελευταία τετραετία της πολιτικής του ζωής (1928-1932). Το αμπέλι αυτό, καταστράφηκε από τους Γερμανούς το 1942, όταν έριξαν πάνω του τα χώματα, ανοίγοντας το μεγάλο καταφύγιο που έφτιαξαν για το στρατηγείο τους εις την αυλή του σπιτιού του Βενιζέλου.

 

       Σε επιστολή του ο Ελευθέριος Βενιζέλος προς τον πατέρα του με ημερομηνία 13 Ιανουαρίου 1879, γράφει «...Η οικοδομή πιστεύω να ευρίσκεται εις το τέρμα της ?» Η κατασκευή του ολοκληρώθηκε γύρω στα 1880 και δέχτηκε στην μεγάλη σάλα του τον νεκρό ιδιοκτήτη του, Κυριάκο Βενιζέλο, το 1883.

 

       Εις το σπίτι αυτό της Χαλέπας είχαν σταλεί μετά το θάνατο του Ελ.Βενιζέλου τα βιβλία, τα κειμήλια και άλλα προσωπικά είδη του, τα οποία και παρέμειναν μέσα σε κιβώτια και περιήλθαν σε θλιβερή κατάσταση στην διάρκεια της Γερμανικής κατοχής. Τότε ολόκληρο το σπίτι είχε βομβαρδιστεί και ιδιαίτερα τα διαμερίσματα της Έλενας Βενιζέλου, συζύγου του Ελευθερίου. Πολλά έπιπλα και κειμήλια είχαν διαρπαγεί και τα περισσότερα κιβώτια είχαν ανοιχθεί. Το σπίτι το είχαν καταλάβει οι Γερμανοί αλεξιπτωτιστές, όπου θαρραλέα εξακολουθούσε να μένει η πιστή οικονόμος του Βενιζέλου, η Αναστασία.

 

       Οι κατακτητές χρησιμοποιούσαν το σπίτι για να συγκεντρώνουν τα έπιπλα που έκλεβαν από το έρημο, τότε, προάστιο της Χαλέπας και τα οποία στη συνέχεια τα έστελναν στο εξωτερικό με αεροπλάνα. Έτσι, είτε γιατί χρειάζονταν τα κιβώτια είτε γιατί ήθελαν να εξακριβώσουν τι περιείχαν, άνοιξαν πολλά με τα προσωπικά αντικείμενα του Προέδρου και άλλα από τα βιβλία του συσσωρεύτηκαν στα δωμάτια, στο αμπέλι και στην αυλή, και άλλα χάθηκαν.    

 

Ο Ελευθέριος Βενιζέλος πέθανε χωρίς διαθήκη. Δεν θα αφήσει, μετά θάνατον, περιουσία πραγματικά δική του, εκτός από αυτό το σπίτι της Χαλέπας, αυτό το σπίτι και τα βιβλία του. Κατά την δήλωση των κληρονόμων, στα στοιχεία της περιουσίας του αναφέρεται   το σπίτι της Χαλέπας αξίας...750.000 δρχ.

 

Στο σπίτι αυτό το πατρικό, πλανάται μέχρι τα τριάντα του χρόνια και ο αδερφός του Ελευθέριου, ο Αγαθοκλής, βγάζοντας άναρθρες κραυγές νηπίου, αφού όταν ήταν δύο ετών έπαθε τύφο και έκτοτε η διανοητική του ανάπτυξη σταμάτησε απότομα.

 

Όταν πέθανε ο πατέρας του, ο Ελευθέριος ήταν είκοσι χρονών. Έτσι βρέθηκε ξαφνικά φορτωμένος με όλα τα οικογενειακά βάρη. Ήταν ήδη φοιτητής στην Αθήνα στο δεύτερο έτος της νομικής σχολής και τώρα αναγκάζεται να εγκαταλείψει τις σπουδές του χάριν της οικογένειας του. Από το 1883 -1886 περίπου, αναλαμβάνει την πατρική επιχείρηση (εμπόριο υαλικών) και ανάμεσα στα κατάστιχα και τα γραμμάτια ξεκλέβει χρόνο για να μελετά τα συγγράμματα και τις σημειώσεις που του στέλνουν, από την Αθήνα, οι συμφοιτητές του. Παράλληλα μαθαίνει και τις ξένες γλώσσες που θεωρεί απαραίτητες .

 

Με την γνωστή εργατικότητα του κατάφερε αφενός να εκκαθαρίσει ικανοποιητικά την επιχείρηση του πατέρα του κι αφετέρου να πάρει το περιπόθητο δίπλωμα (Μάρτιος 1887). Τώρα πια, απερίσπαστος ρίχνεται με ενθουσιασμό στην άσκηση του δικηγορικού επαγγέλματος. Χαράματα ξεκινούσε από αυτό το σπίτι της Χαλέπας για το γραφείο του στα Χανιά. Και επειδή υπέφερε ακόμη από τους κιρσούς που του είχε φέρει ο πρόσφατος τύφος που πέρασε στην Αθήνα, χρησιμοποιούσε κάθε πρωί ένα γαϊδουράκι. Το δικηγορικό του γραφείο αρχίζει να του αποδίδει οικονομικώς. Η φήμη του διαδίδεται στην Χανιώτικη κοινωνία. Στα 1889 ερωτεύεται και τα οικονομικά του, του επιτρέπουν να παντρευτεί ένα χρόνο μετά, την αγαπημένη του, Μαρία Κατελούζου.    

 

Η προίκα της περιοριζόταν σε ένα αρκετά μεγάλο σπίτι στον Τοπανά των Χανίων, όπου και εγκαταστάθηκαν μετά τον γάμο τους. Θα αποκτήσουν δύο παιδιά, τον Κυριάκο και τον Σοφοκλή. Στα 1894 πεθαίνει η αγαπημένη του Μαρία. Ο χαροκαμένος σύζυγος ντύνεται το μαύρο πουκάμισο κι αφήνει τα γένια του να φουντώσουν (πένθιμη ήταν λοιπόν η αιτία που έδωσε στη μορφή του μεγάλου πολιτικού το χαρακτηριστικό της γενάκι). Πηγαίνει κάθε μέρα στο νεκροταφείο της Αγίας Φωτεινής στη Χαλέπα με ένα μπουκετάκι λουλούδια στο χέρι.

 

Τριανταένα χρόνια μετά από τον πρώτο του γάμο, στις 15 Σεπτεμβρίου 1921, παντρεύεται στο Λονδίνο την Έλενα Σκυλίτση, πλούσια Αγγλοελληνίδα. Η πρώτη τους οικογενειακή στέγη στήνεται στο Παρίσι.

 

"...Ο άνδρας μου, μου είχε πει καθώς παντρευόμασταν, ότι εγκατέλειπε οριστικά την πολιτική και ότι θα ήθελε να καλλιεργήσει και να οργώσει το χωράφι του...'' γράφει   η Έλενα στο βιβλίο της.

 

Το 1927 ο Βενιζέλος κατεβαίνει στα Χανιά και επιβλέπει προσωπικά την ριζική επισκευή του σπιτιού της Χαλέπας, για να υποδεχθεί την δεύτερη γυναίκα του. Η σημερινή του μορφή οφείλεται σε αυτή την επέμβαση του Ελευθέριου, ο οποίος κατά την διάρκεια των επισκευών μετακόμισε στο μικρό σπιτάκι του κήπου. Στην επισκευή τον βοήθησαν ο αρχιτέκτονας Γιώργος Σταυρίδης και ο εργολάβος και κουμπάρος του, Κωνσταντίνος Λυγιδάκης. Τότε φυτεύτηκαν και τα σημερινά δένδρα και φυτά του κήπου (αξίας 25.000 δρχ.) από κηπουρό που ήρθε ειδικά από την Αθήνα.

 

Η μορφολογία που είχε αρχικά το σπίτι με την γερτή στέγη που είναι δυτικής προέλευσης και οι άλλες λεπτομέρειες στην κατασκευή, συναντώνται και στα σπίτια του στενού φίλου του Κυρ.Βενιζέλου, μηχανικού Λεων.Λυγκούνη, που κτίστηκαν λίγο νωρίτερα. Το σπίτι ήταν διώροφο, με τους βοηθητικούς χώρους στο ισόγειο ενώ με μια ξύλινη εσωτερική σκάλα έφθανε κανείς στα υπνοδωμάτια και την μεγάλη αίθουσα υποδοχής του πάνω ορόφου. Στους ίδιους χώρους οδηγούσε απευθείας και η εξωτερική σκάλα με τα δύο σκέλη της. Αυτή η σκάλα καταργήθηκε και στην θέση της τοποθετήθηκε ανοικτός εξώστης για τον όροφο και προστατευμένη είσοδος για το ισόγειο. Στον όροφο παρέμειναν μόνο τα υπνοδωμάτια και οι χώροι υποδοχής συγκεντρώθηκαν στο ισόγειο. Ο παλιός ξύλινος φράχτης που χώριζε τον κήπο από τον δρόμο αντικαταστάθηκε από σιδερένια κιγκλιδώματα που σχεδίασε ο Σταυρίδης και κατασκεύασε ο Σπ.Γυπάκης. Στην καγκελόπορτα τοποθετήθηκε σύμπλεγμα με τα αρχικά του πατέρα του «K.B.». Η τελευταία επέμβαση στο σπίτι έγινε το 1957 από τον Γ.Μελάκη και με την εποπτεία της κ.Μαρίκας Βενιζέλου.

 

Όταν στα 1928 επιστρέφει   στην πολιτική εγκαθίσταται με την Έλενα   στο ξενοδοχείο «Πτι Παλαί», το παλαιό ανάκτορο του πρίγκιπα Νικολάου, που είχε γίνει παράρτημα του ξενοδοχείου της Μεγάλης Βρετανίας. Αργότερα έχτισαν το σπίτι τους στην γωνία Λουκιανού και Πανεπιστημίου. Για σύντομα διαστήματα και σε ορισμένες περιόδους ερχόταν και στη Χαλέπα. Η διαμονή του στο πατρικό σπίτι ήτανε απόλαυση για τον Πρόεδρο. Όχι όμως και για την Έλενα. Η ατμόσφαιρα της Κρήτης δεν της ταίριαζε. Αντίθετα ο άντρας της είχε μείνει με τις ψυχικές του ρίζες προσηλωμένες στα Κρητικά χώματα , σε όλα τα στάδια του βίου του ως την τελευταία του ώρα.

beniz grafeio

 

Ήταν δια βίου νοσταλγός αυτού του σπιτιού της Χαλέπας. Στους μεγαλύτερους σάλους της ζωής του, γαλήνευε σκεπτόμενος το περίφημο αμπελάκι του. Από το Παρίσι και το Λονδίνο φρόντιζε για την περιποίηση των λουλουδιών του κήπου του, αγόραζε εργαλεία κηπουρικής κι έδινε οδηγίες.

 

            Στα 1935 μετά την αποτυχία του κινήματος των οπαδών του κατά της Κυβερνήσεως του Λαϊκού Κόμματος, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Ελλάδα και να μην επιστρέψει πιά. Οι τελευταίοι μήνες της ζωής του (στο Παρίσι) είναι γεμάτοι, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, από τον πόνο του νησιού του, από την εικόνα του σπιτιού της Χαλέπας. «Μόλις ηρεμήσουν τα πράγματα», έλεγε στον Ανδρέα Γυπαράκη καθώς περπατούσαν στο δάσος του Σαίν-Κλου, «θα κατεβώ στην Κρήτη, θα ασχοληθώ με το νησί μας και με το σπίτι μου? Λεω να βάλω περισσότερα δένδρα στο περιβόλι?»

 

            Ο θάνατος τον βρήκε στο Παρίσι, στις 17 Μαρτίου του 1936, μακριά από την πατρίδα και από το νησί του, προτού προλάβει να καλλιεργήσει το αμπελάκι του. Οι πόρτες του σπιτιού αυτού άνοιξαν για τελευταία φορά για να υποδεχθούν την σορό του μεγάλου ανδρός. Εδώ τον επισκέφθηκαν και τον αποχαιρέτισαν οι φίλοι και οι συναγωνιστές του, οι οπαδοί και οι θαυμαστές του που τον λάτρευαν. Από εδώ τον συνόδεψαν με βουρκωμένα μάτια στο Ακρωτήρι, στον απλό κι απέριττο τάφο του, από όπου έκτοτε αφουγκράζεται τον παλμό της Κρητικής γης και των ανθρώπων της.

 

            Σήμερα το σπίτι ανήκει στον Νικήτα Βενιζέλο, εγγονό του Ελευθέριου από τον γιο του Κυριάκο.

 

 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΕΛ.ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ ΣΤΗΝ ΧΑΛΕΠΑ:

 

beniz tora 

 VENIZELOS HOUSE OLD

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

 

ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΧΑΛΕΠΑΣ

 

ΑΠΟ ΤΟΝ κ. ΧΑΡ.ΛΥΓΚΟΥΝΗ

 

 

 

Από δημοσίευση του κ.Χαράλαμπου Λυγκούνη στην εφημερίδα "Χανιώτικα Νέα" :

 

 Eπί όσων αναγράφονται στο φύλλο του Σαββάτου 22 Μαϊου και με τίτλο "Ο δρόμος έχει την δική του ιστορία", θα ήθελα να συμπληρώσω μερικές πληροφορίες που προέρχονται από όσα έχω ακούσει από τον παππού μου Χαράλαμπο Πλουμιδάκη (που ήταν πρώτος ξάδελφος του Ελ.Βενιζέλου), από τους γονείς μου (που ήταν φίλοι και συμμαθητές με τα παιδιά του Βενιζέλου), καθώς και από δικές μου παιδικές αναμνήσεις.

 

 

 

1)Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, συμπτωματικά, γεννήθηκε στις Μουρνιές όπου ήταν το εξοχικό σπίτι της οικογένειας. Το κανονικό τους σπίτι ήταν στον Τοπανά όπου και ο ίδιος έμεινε μετά τον γάμο του με την Μαρία Ελευθερίου και όπου γεννηθήκανε τα παιδιά του, Κυριάκος και Σοφοκλής.

 

 

 

2)Το σπίτι της Χαλέπας επισκευάστηκε το 1928, με την επίβλεψη του ίδιου του Βενιζέλου. Κατά την διάρκεια των επισκευών, φιλοξενήθηκε στη Γαλαρία, στο σπίτι ανιψιού του, Κυριάκου Μητσοτάκη, στο Μεϊντάνι της Χαλέπας. Ήτανε, κατά κάποιο τρόπο, η ανταπόδοση της φιλοξενίας που κι εκείνος είχε παράσχει στον ανιψιό του όταν παντρεύτηκε το 1917, που του είχε παραχωρήσει «το μικρό σπιτάκι του κήπου», όπως γράφετε κι έμεινε εκεί μέχρι το 1920, που συμπληρώθηκε η επισκευή του δικού του σπιτιού, της Γαλαρίας. Το «μικρό σπιτάκι του κήπου» δεν ήταν καθόλου μικρό. Ήταν διώροφο με αρκετά μεγάλα δωμάτια και μεγάλο κήπο. Σ΄αυτό γεννήθηκαν τα δύο πρώτα παιδιά του Κυριάκου Μητσοτάκη, η Καίτη και ο μετέπειτα πρωθυπουργός Κώστας. Θυμάμαι σε αυτό το σπίτι να μένει ο Κώστας Καλεμικιέρης, διευθυντής τότε της Εμπορικής Σχολής Χανίων του οποίου η γυναίκα ήταν ανιψιά του Βενιζέλου. Το κατεδάφισε γύρω στο 1933 γιατί, όπως έλεγε, εμπόδιζε την ορατότητα από και προς το σπίτι του.

 

 3)Τον Βενιζέλο, οι συναγωνιστές και οι φίλοι του δεν τον αποχαιρέτισαν από το σπίτι της Χαλέπας. Το φέρετρο με την σωρό του είχε τοποθετηθεί στην εκκλησία της Αγίας Μαγδαληνής όπου παρέμεινε για μία βδομάδα. Εντεκάχρονο παιδί, τότε, παρακολουθούσα από το σπίτι μας που βρισκόταν ακριβώς απέναντι (στη σημερινή οδό Δαγκλή) τους χιλιάδες ανθρώπους που ερχόντουσαν από όλα τα μέρη του κόσμου να του αποδώσουν τον ύστατο φόρο τιμής. Οι αυλές της Εκκλησίας και οι φράκτες των γύρω δρόμων ήταν γεμάτοι από χιλιάδες στέφανα που είχαν συγκεντρωθεί.

 

 4)Κατά τους βομβαρδισμούς της Μάχης της Κρήτης, κατέρρευσε ένα μέρος της δυτικής πλευράς του σπιτιού και το υπόλοιπο υπέστη ζημιές. Οι Γερμανοί το επισκεύασαν και το μετέτρεψαν σε κατοικία του στρατηγού διοικητού του Φρουρίου Κρήτης. Καθ' όλη την διάρκεια της κατοχής, δύο πεταλάδες, όπως τους λέγαμε, της γερμανικής στρατιωτικής αστυνομίας, φρουρούσαν την είσοδο του σπιτιού. Εκεί έμειναν οι μεταπολεμικά εκτελεσθέντες στρατηγοί Μπρόιερ και Μίλερ και

 

 5)Επιτρέψατε μου να προσθέσω κάτι που δεν είναι γνωστό σε πολλούς και νομίζω πως δεν έχει αναφερθεί από τους βιογράφους του. Η αγάπη του Βενιζέλου για την πρώτη του γυναίκα, τη Μαρία, δεν έσβησε ποτέ. Σε στενούς συγγενείς και φίλους, μέχρι τα τελευταία του χρόνια, εκμυστηρευόταν την επιθυμία του, όταν πεθάνει, να ταφεί στην Αγία Φωτεινή, στον τάφο που κι εκείνη είχε ταφεί. Όμως, όταν ήλθε η ώρα αυτή, αυτοί που ρύθμισαν τα της κηδείας, έκριναν πως το μεγαλείο του επέβαλε ξεχωριστό τάφο, στον τόπο που ξεκίνησε τους απελευθερωτικούς του αγώνες κι έτσι ετάφη στον Προφήτη Ηλία, όπου στα 1897 πρωτοστατούσε στην επανάσταση που απελευθέρωσε την Κρήτη.


 

 

 

 

HΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΩΝ-ΣΥΜΒΑΝΤΩΝ

 

ΤΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ

 

ΤΟΥ 2ΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

 

 

 

 

 

Τρ     1/12/98 και

Τρ     8/12/98

Ενημέρωση των μαθητών για το τι είναι η Π.Ε.- Συνεννόηση για το τι πρόγραμμα θα υποβάλλουμε για αυτή την σχολική χρονιά

Παρ 11/12/98

Κατάθεση αίτησης Π.Ε. στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση

11/12/98 - 1/2/99

Κατάληψη σχολικού κτιρίου από τους μαθητές, διάρκειας 2 μηνών περίπου

Τρ     16/2/99

Κατάρτιση προγράμματος δράσης

Τρ     23/2/99

Κανονίστηκε περίπατος στην οδό Ελευθερίου Βενιζέλου

Σαβ     27/2/99

* Περίπατος με τα παιδιά στην οδό Ε. Βενιζέλου

* Μπήκαμε σε κάποια από τα κτίρια της εργασίας        

* Μοιράστηκαν στους μαθητές τα αντίστοιχα φυλλάδια

Τρ     2/3/99

Δημιουργία των 4 πρώτων ομάδων (3-5 άτομα ανά ομάδα) βάση των προτιμήσεων των μαθητών

Τρ     9/3/99

Ανατέθηκε στις ομάδες μια πρώτη έρευνα στην Δημοτική Βιβλιοθήκη Χανίων

Πε   11/3/99

* Μοίρασμα φωτοτυπιών για δακτυλογράφηση

* Δημοσίευση αγγελίας στα «Χανιώτικα Νέα»

* Δημιουργία των ομάδων 5,6 και τελική μορφή υπολοίπων ομάδων

Τρ     16/3/99

Ανέφεραν τι βρήκαν από διάφορες πηγές

Τρ     23/3/99

* Μοίρασμα αρμοδιοτήτων για τις ομάδες 1,2,5

* Επίσκεψη στο Μουσείο στην οδό Χάληδων

Παρ   26/3/99

Συνάντηση υπευθύνων Π.Ε. στη Γαλλική Σχολή (6.30 μμ.)

Τρ     30/3/99

Ανατέθηκαν αρμοδιότητες και στις υπόλοιπες Ομάδες

Τρ     20/4/99

* Κανονίσαμε να πάμε στο σπίτι του Βενιζέλου με την ομάδα 3

* Φέρανε κάποια κείμενα σε δισκέτες

Παρ   23/4/99

Κανονίστηκαν τηλεφωνικά οι συναντήσεις και οι συνεντεύξεις

Σαβ   24/4/99

* Επίσκεψη & συνέντευξη στο σπίτι του Βενιζέλου με την κ.Χατζάκη και την ομάδα 3 μόνο (1μμ.)

Δευτ   26/4/99

* Επίσκεψη & συνέντευξη στο «Προξενείο» με την κ.Δαγκωνάκη (7.30 μμ.) και μόνο με τις κοπέλες της ομάδας 4

Τρ     27/4/99

Έδωσαν τις δισκέτες με τα κείμενα που έγραψαν

Τετ   28/4/99

* Επίσκεψη & Συνέντευξη με την κ.Χατζάκη κι όλες τις ομάδες στα εξής κτίρια: «Βίλλα Ανδρομέδα», Ξενοδοχείο Χαλέπα, Γαλλική Σχολή (2-5 μμ.)

Παρ 30/4/99

* Συνέντευξη με τις κ.κ. Ορφανουδάκη και Ανδρεαδάκη (3ο Γ/σιο) για τη Γαλλική Σχολή (κ.Δαγκωνάκη)

Τρ       4/5/99

* Μου έδωσαν τις δισκέτες με τα αρχεία εικόνας (Γ3)

* Συνέντευξη στο σχολείο με τον κ. Κινδελή για το Παλάτι (5 μμ.) (κ.Δαγκωνάκη)

Τετ     5/5/99

* Επίσκεψη στο Παλάτι & συνέντευξη με την κ. Ιοκάστη (οι oμάδες 4,5 και κ.κ. Χατζάκη και Δαγκωνάκη)

* Πήραμε σλάιτς & φωτογραφίες από όλα τα κτίρια

Σαβ    8/5/99

Σκανάρισμα φωτογραφιών από την κ.Χατζάκη

Τρ       11/5/99

Συζήτηση για την πορεία της εργασίας

12 έως 19/5/99

Σύνθεση και επεξεργασία της τελικής μορφής των κειμένων της εργασίας στον υπολογιστή από τις υπεύθυνες καθηγήτριες

Τρ       18/5/99

* Δόθηκαν τα τελευταία δακτυλογραφημένα κείμενα

* Προβληματισμός και συζήτηση για το πότε και πώς θα γίνει η παρουσίαση της εργασίας

Τετ     19/5/99

* Συζήτηση με την υπεύθυνη της Π.Ε. για την μέχρι τώρα μορφή και παρουσίαση της εργασίας

* Κλείσιμο της αίθουσας εκδηλώσεων του Πνευματικού Κέντρου της Μητροπόλεως

Πεμ     20/5/99

* Πρόβες για την παρουσίαση της εργασίας από την 2η έως την 7η ώρα μαθημάτων

* Αποστολή προσκλήσεων

Παρ     21/5/99

11.00 π.μ. : Παρουσίαση της εργασίας στην αίθουσα εκδηλώσεων του Πνευματικού Κέντρου της Μητροπόλεως, με παρουσία του σχολείου και των γονέων των μαθητών της Ομάδας της Π.Ε.

22/5/99 ? 30/6/99

* Τελευταίο σκανάρισμα εικόνων για το τεύχος

* Σύνθεση τελικής μορφής εικόνων εργασίας στον υπολογιστή, σύνδεση τους με κείμενο και εκτύπωση του τεύχους (από τις υπεύθυνες καθηγήτριες)

 

 

 

 

 

 

 


Ε Υ Χ Α Ρ Ι Σ Τ Ι Ε Σ

 

 

 

            θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε θερμά τους παρακάτω :

 

 

  • Τον Διευθυντή του Γυμνασίου μας, κ.Βασίλη Κουτράκη, επειδή μας υποστήριξε στην προσπάθεια μας αυτή (υπήρξαμε λίγο απαιτητικές, είναι αλήθεια?)
  • Την υπεύθυνη Π.Ε. Νομού Χανίων, κ.Βούλα Αντωνιάδου, για το ενδιαφέρον της και τις οδηγίες που μας έδωσε
  • Την Ιερά Μητρόπολη Κυδωνίας και Αποκορώνου που μας παραχώρησε την Αίθουσα Εκδηλώσεων του Πολιτιστικού Κέντρου της, για να κάνουμε την Παρουσίαση της εργασίας μας
  • Το τηλεοπτικό κανάλι «Κύδων», για την κάλυψη της Παρουσίασης της εργασίας και το πολύ καλό ρεπορτάζ που προβλήθηκε στην τηλεόραση
  • Την εφημερίδα «Χανιώτικα Νέα», που οι δημοσιεύσεις της στάθηκαν η αιτία να έρθουμε σε επαφή με άτομα που μας έδωσαν σημαντικά στοιχεία
  • Τον κ.Χαράλαμπο Λυγκούνη, ο οποίος μας έδωσε συμπληρωματικά στοιχεία για το σπίτι του Βενιζέλου και για τον Βενιζέλο τον ίδιο, με επιστολή του που δημοσίευτηκε στα «Χανιώτικα Νέα» .

 

 

 

Για τις συνεντεύξεις που μας παραχώρησαν ευχαριστούμε ιδιαίτερα :

 

 

 

  • Την κ. Αθηνά Ναξάκη, ιδιοκτήτρια της Βίλας «Ανδρομέδα»
  • Τον κ. Στέφανο Καρδαμάκη, ιδιοκτήτη του «Προξενείου»
  • Τον κ.Σπανουδάκη και την κ.Χρυσάνθου του Ξενοδοχείου «Χαλέπα»
  • Τον κ.Ι.Σαγάνη, υπεύθυνο του κτιρίου της Γαλλικής Σχολής Πολυτεχνείου Κρήτης
  • Τις καθηγήτριες του 3ου Γυμνασίου Χανίων, κ.κ. Ορφανουδάκη και Ανδρεαδάκη, για τις πληροφορίες και τις φωτογραφίες που μας έδωσαν για την Γαλλική Σχολή
  • Τον κ. Αλέξανδρο Κονταδάκη, καθηγητή της Γαλλικής Σχολής
  • Τον κ. Μανώλη Κινδελή και την κ.Ιοκάστη για τα στοιχεία που μας έδωσαν για το «Παλάτι»
  • Την κ. Αγγελική Μοτάκη, οικονόμο στο σπίτι του Βενιζέλου, επειδή εκτός από την σχετική συνέντευξη, μας επέτρεψε να πάρουμε και αρκετές φωτογραφίες από το σπίτι

 

 

 

Η ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ

 

ΤΟΥ 2ΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΧΑΝΙΩΝ

 

 

 

 

BΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

BOOK

 

 

 

 

  • «ΤΑ ΧΑΝΙΑ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΑ ΤΕΙΧΗ», ΑΙΜΙΛΙΑ ΚΛΑΔΟΥ-ΜΠΛΕΤΣΑ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ, Β? ΕΚΔΟΣΗ, 1998
  • «Ο ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ», Γ.Ι.ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗ, ΗΡΑΚΛΕΙΟ 1993
  • ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 1997 : «ΧΑΛΕΠΑ, ΤΑ ΑΡΧΟΝΤΙΚΑ ΜΙΑΣ ΣΥΝΟΙΚΙΑΣ ΓΕΜΑΤΗΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ», ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΓΟΝΕΩΝ ΤΟΥ 10ΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΧΑΝΙΩΝ, 1997 (κυρίως για τις φωτογραφίες του)
  • «Ο ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΕΦΗΒΟΣ», ΝΙΚ.ΤΩΜΑΔΑΚΗΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΥΔΩΝΙΑ, 1964
  • «ΚΡΗΤΗ, ΤΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ», ΜΕΡΟΣ Γ? : ΤΟΠΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΡΣΙΝΟΗ, ΑΘΗΝΑ, 1985
  • «Η ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ ΤΟΥ 1889», ΕΝΑ ΑΓΝΩΣΤΟ ΙΔΙΟΓΡΑΦΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΕΘΝΑΡΧΟΥ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΠΤΕΡΑ, ΑΘΗΝΑΙ, 1971
  • «ΚΡΗΤΗ : Ιστορία-Εικόνες», Γ.Ι.ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗ, ΗΡΑΚΛΕΙΟ 1991
  • ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ «ΝΕΟΣ ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΓΝΩΣΕΩΝ», Γ.Δ.ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΩΡΙΚΟΣ, ΑΘΗΝΑ
  • ?XANIA ? Στο Πέρασμα Του Χρόνου», Γ.ΔΗΜΟΤΑΚΗ, ΑΘΗΝΑ 1969
  • «ΠΑΛΑΙΑ ΧΑΝΙΑ», ΜΙΝΩΣ ΝΙΚΟΛΑΚΑΚΗΣ, ΑΘΗΝΑ 1961
  • «ΓΕΝΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΧΑΝΙΩΝ», Θ.ΑΜΟΥΤΖΟΠΟΥΛΟΥ-Β.ΠΕΤΡΑΚΗ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΜΜ.ΠΕΤΡΑΚΗ «ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ», ΧΑΝΙΑ 1954
  • ?ΧΑΝΙΑ: ΕΚΘΕΣΗ ? Η πόλη πεδίο έρευνας και δημιουργίας? , Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου (ΚΑΜ), ΕΑΑΕ, ΔΗΜΟΣ ΧΑΝΙΩΝ, 1998
  • «Ο ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΟΠΩΣ ΤΟΝ ΕΖΗΣΑ ΑΠΟ ΚΟΝΤΑ», Τόμος Α? & Β?, ΣΤΕΦ.Ι.ΣΤΕΦΑΝΟΥ (Ιδιαιτέρου του Γραμματέως), ΑΘΗΝΑ 1969

 

 The End

 

Save