2^Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΧΑΝΙΩΝ

ΣΧΟΛ.ΕΤΟΣ 2001-2002

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ

"ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΣ"

ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ:   ΜΑΡΙΑ ΧΑΤΖΑΚΗ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΨΕΝΤΕΛΗΣ

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΑΝ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΑΥΤΗ ΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ, ΕΙΝΑΙ ΟΛΑ ΑΠΟ 2 ΤΜΗΜΑΤΑ ΤΗΣ Β? ΤΑΞΗΣ ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΕΞΗΣ :

 

Α/Α	ΤMHMA	ΕΠΩΝΥΜΟ	ΟΝΟΜΑ
1	B3	ΛΑΓΩΝΙΚΑΚΗ	ΖΑΧΑΡΕΝΙΑ
2	B3	ΜΑΝΤΖΟΣ	ΓΕΩΡΓΙΟΣ
3	B3	ΜΑΡΓΙΟΛΑΚΗ	ΜΥΡΣΙΝΗ
4	B3	ΜΑΡΚΑΚΗΣ	ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ
5	B3	ΜΑΡΚΑΝΤΩΝΑΚΗΣ	ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
6	B3	ΜΑΡΣΕΛΟΣ	ΙΩΑΝΝΗΣ
7	B3	ΜΑΣΤΟΡΑΚΗΣ	ΝΙΚΟΛΑΟΣ
8	B3	ΜΑΥΡΕΔΑΚΗ	ΜΑΡΙΑ
9	B3	ΜΗΛΙΑΡΑΣ	ΧΡΗΣΤΟΣ
10	B3	ΞΥΛΑΚΗΣ	ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ
11	B3	ΠΑΠΑΔΟΓΕΩΡΓΑΚΗΣ	ΙΩΑΝΝΗΣ
12	B3	ΠΕΤΡΑΚΗ	ΚΩΝ/ΝΑ
13	B5	ΒΑΡΕΛΑΚΗ	ΙΩΑΝΝΑ
14	B5	ΓΚΟΥΝΤΗ	ΒΑΣΙΛΙΚΗ
15	B5	ΚΑΤΣΙΚΑΝΔΑΡΑΚΗ	ΣΟΦΙΑ
16	B5	ΚΟΛΕ	ΜΠΛΕΡΙΝΑ
17	B5	ΚΥΡΚΟΥ	ΚΥΡΙΑΚΗ
18	B5	ΜΑΝΩΛΑΚΗ	ΙΩΑΝΝΑ
19	B5	ΜΑΥΡΑΚΑΚΗ	ΑΝΤΩΝΙΑ
20	B5	ΜΠΡΑΟΥΔΑΚΗ	ΟΛΓΑ
21	B5	ΣΑΡΙΕΒΑ	ΡΙΝΑ
22	B5	ΣΟΛΙΔΑΚΗ	ΑΘΗΝΑ
23	B5	ΤΖΙΤΖΙΚΑΛΑΚΗ	ΛΙΛΛΥ
24	B5	ΤΣΕΒΟΛΑ	ΛΙΛΗ

 

Παλαιότερη φωτογραφία του δρόμου των σχολείων  :   

 

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: ΤΟ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΣΤΗΝ ΚΝΩΣΟ

    Οι ανασκαφές του Άγγλου αρχαιολόγου Άρθουρ Έβανς στη Κνωσό απέδειξαν, ότι από την εποχή του βασιλιά Μίνωα του Α? (3.300 π.Χ.) μέχρι την κάθοδο των Δωριέων (1.104π.Χ) στην Κρήτη αναπτύχθηκε ένας μεγάλος πολιτισμός, πρόδρομος του Μυκηναϊκού και ανώτερος του Αιγυπτιακού, οΜινωικός ή Κρητικός πολιτισμός, ο οποίος αποτέλεσε ένα σπουδαίο εκπολιτιστικό σταθμό της Ελληνικής ιστορίας.

Ο πολιτισμός αυτός ήταν μέχρι το 1900 σχεδόν άγνωστος. Οι ανασκαφές του Έβανς στη Κνωσό και της Ιταλικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Φαιστό έφερε στο φως ένα νέο κόσμο, άγνωστο σε εμάς μέχρι χθες και προσέλκυσαν την προσοχή και τον θαυμασμό ολόκληρης της πολιτισμένης ανθρωπότητας. Η εκταφή από τα σπλάχνα της γης περίφημων λείψανων του Μινωικού πολιτισμού, διάφορων σκευών και κοσμημάτων, η αποκάλυψη των καλλιτεχνικών ενδυμασιών, της οικοδομικής, της άφταστης αρχιτεκτονικής του μεγάρου της Βασίλισσας των ανακτόρων, των διαφόρων σχεδίων και των τοιχογραφιών, των έργων γλυπτικής και ζωγραφικής, κεραμικής, πηλοπλαστικής και αγγειοπλαστικής, των αγγείων του Καμαραϊκού ρυθμού, αποδεικνύουν ότι η ιστορία της Κρήτης δεν αρχίζει πλέον από σκοτεινούς μύθους και θεογονίες, αλλά από πραγματικά γεγονότα εσωτερικής ενότητας και εξωτερικής χρονικής αλληλουχίας. Αποδεικνύουν έτσι τη συνοχή και την ενότητα των Κρητών, την αυστηρή πειθαρχία και προσήλωση στο γενικό συμφέρον, στο συμφέρον της ?πόλης?.

Η πνευματική όμως ζωή των Κρητών της εποχής αυτής, όπως γράφει ο τακτικός καθηγητής της Ιστορίας στο πανεπιστήμιο Αθηνών, κ. Δασκαλάκης, μας διαφεύγει εξ? ολοκλήρου.

Επομένως για τον τρόπο εκπαίδευσης των νέων της εποχής αυτής δεν γνωρίζουμε τίποτα σήμερα. Ένα είναι σίγουρο. Η εκπαίδευση ήταν προνόμιο ορισμένης τάξης, των ευγενών, των αρχόντων. Περιοριζόταν στην απολύτως αναγκαία γνώση της γραφής και της ανάγνωσης. Διδάσκονταν μουσική(ειδικεύονταν στο να τραγουδούν και να ρυθμίζουν τη φωνή τους στη λύρα), έκαναν εξάσκηση στο κυνήγι, στη σκληραγωγία, στο χορό, ιδιαίτερα στον ?πυρρίχιο? (πεντοζάλη).

Η σωματική αγωγή, οι αγώνες και η γυμναστική διέκρινε τους Κρήτες από τους άλλους λαούς. Η νεολαία του Μίνωα, κατά τον Έβανς, από την τρυφερή τους ηλικία, εξασκούνταν στη γυμναστική και στην στρατοπεδική δίαιτα, την ευκινησία, την τόλμη, διότι τότε ο πόλεμος περιοριζόταν στην δύναμη των χεριών και την ευλυγισία του σώματος, στην τάξη, την υπακοή και την πολεμική άσκηση. Η γυμναστική ήταν στοιχειώδες βάση της πολιτείας και θεωρούταν απολύτως αναγκαία για κάθε πολίτη. Οι Κρήτες σε αντίθεση με τους άλλους αρχαίους Έλληνες, δεν γυμνάζονταν για να χειροκροτηθούν ούτε για να νικήσουν στους Παναθηναϊκούς ή τους Ολυμπιακούς αγώνες και να κερδίσουν το στεφάνι από ελιά (κότινο). Γυμνάζονταν για να νικούν στους πολέμους και να υπερασπίζονται την «μητρίδα» όπως ονόμαζαν την πατρίδα τους.

Ο Έβανς παραδέχεται ότι η πρώτη γραφή των Κρητών ήταν η ιδεογραφική που στη συνέχεια μεταβλήθηκε σε φθογγογραμμική.

Η Ιστορία της εκπαιδεύσεως στην Ελλάδα

Η ε. στην αρχαία Αθήνα προέβλεπε στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του ανθρώπου. Στη Σπάρτη και στις δωρικές πόλεις απόβλεπε στη διαμόρφωση καλών στρατιωτών για την υπεράσπιση της πατρίδας. Με τη δημιουργία του ελληνικού κράτους, ύστερα από την επανάσταση του 1821, έγινε προσπάθεια οργανώσεως της εκπαιδεύσεως. Το γενικό πνεύμα ήταν προσήλωση στην αρχαιότητα. Το 1834 άρχισε να λειτουργεί στο Ναύπλιο το πρώτο διδασκαλείο (Διδασκαλοδιδακτήριον) για την μόρφωση των απαραίτητων εκπ.λειτουργών, που θα πραγματοποιούσαν την εκπαιδευτική πολιτική. Η ίδρυση τουΠανεπιστημίου, το 1837, σημειώνει ιστορικό σταθμό στα εκπαιδευτικά μας πράγματα. Το 1881 συντάσσεται για πρώτη φορά επίσημο πρόγραμμα μαθημάτων. Ως τότε καθένας έκανε ό,τι ήθελε. Σημαντικοί εκπαιδευτικοί παρουσιάζονται οι παιδαγωγοί Ι. Κοκκώνης και Χαρισ. Παπαμάρκος. Ο Ν.Πολίτης, το 1884, εισηγείται και καθιερώνεται στα γυμνάσια το μάθημα της νεοελληνικής γλώσσας. Το 1895 ο Δ.Πετρίδης με το νόμο ΒΤΜΘ? οργανώνει και τακτοποιεί καλύτερα τα εκπαιδευτικά μας ζητήματα. Ο νόμος αυτός, στις γενικές του γραμμές, θα ισχύει έως το 1929.Το 1904 το Α? πανελλήνιο εκπαιδευτικό συνέδριο προτείνει βελτιώσεις στα αναλυτικά προγράμματα, την κατάργηση των Γραμματοδιδασκαλείων, τη σύσταση πρότυπων πειραματικών σχολείων ,την ίδρυση διδασκαλείου μέσης εκπαιδεύσεως και έδρας παιδαγωγικής στο πανεπιστήμιο.

 

Ο «Εκπαιδευτικός Όμιλος» εκφράζει την αλλαγή, την πρόοδο και την πίστη ότι η αναγέννηση του έθνους μόνο από την ε. μπορεί να προέλθει. Από το1914, με υπουργό παιδείας τον Ι.Τσιριμώκο, αρχίζει μια εκπαιδευτική μεταρρύθμιση που πραγματοποιεί ένα μέρος των υποδείξεων του Ομίλου. Η μεταρρύθμιση διακόπτεται το 1921.Τότε αποφασίζουν το κάψιμο των αναγνωστικών της δημοτικής γλώσσας και την κατάργηση όσων είχαν πραγματοποιηθεί. Σημαντικό σταθμό για την ε. αποτελούν τα νομοσχέδια του υπουργού Παιδείας Γ.Παπανδρέου το 1930 (πρωθυπουργός Ελ.Βενιζέλος). Νέα μεταρρυθμιστική προσπάθεια το 1963 (υπουργός Παιδείας και πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου) που προέβλεπε στον εκσυγχρονισμό της παιδείας, δεν πραγματοποιείται εξαιτίας πολιτικών αντιδράσεων. Τέλος, το 1976, όταν πια μια ριζική αλλαγή στην ε. είχε γίνει ανάγκη, καθιερώθηκε το νέο σύστημα ,που χώρισε το παλιό 6τάξιο γυμνάσιο σε 3τάξιο Γυμνάσιο και 3τάξιο Λύκειο. Γλώσσα διδασκαλίας σε όλες τις βαθμίδες της ε. έγινε η δημοτική και εφαρμόστηκε το μονοτονικό σύστημα.

Η Ιστορία της εκπαιδεύσεως (γενικά)

Οι αρχαίοι ανατολικοί πολιτισμοί γνωρίζουν μονάχα μια ιερατική σχολή. Στην Ελλάδα οι δύο χαρακτηριστικοί τύποι εκπαίδευσης είναι εκείνοι της Σπάρτης και της Αθήνας. Στη Σπάρτη η εκπαίδευση ήταν καθαρά στρατιωτικού τύπου. Στην Αθήνα αντίθετα υπήρχε μια σχολική οργάνωση διαρθρωμένη σε ένα πλέγμα μαθημάτων (ποίηση, μουσική, γυμναστική) που ήταν διαμορφωμένα σύμφωνα με την αριστοκρατική αντίληψη του ελληνικού πολιτισμού.

Στη Ρώμη μονάχα ξεκινώντας από τον 3ο αι. π.Χ. συγκροτήθηκε μια δημόσια σχολική οργάνωση και μεταβλήθηκαν και σταθεροποιήθηκαν τα στοιχεία που ήδη υπήρχαν. Η εκπαίδευση περιελάμβανε τρεις βαθμούς: την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, τη δευτεροβάθμια και την ανώτερη.

Στον Μεσαίωνα η εκπαίδευση παρέμεινε κληρονομιά της εκκλησίας. Ξεκινώντας από το τέλος του 12ου αι. γεννήθηκαν τα πανεπιστήμια. Στο διαφωτισμό ανήκει η πρώτη μορφή μοντέρνας λαϊκής εκπαίδευσης και η αρχή του σχολείου ως οργανισμός του κράτους. Η γαλλική επανάσταση εισήγαγε την δωρεάν και υποχρεωτική πρωτοβάθμια εκπαίδευση.

Το 19ο αι. την ουμανιστική κατεύθυνση των παιδαγωγικών θεωριών ακολούθησε παράλληλα με την επιστημονική ανάπτυξη και τη διαδικασία εκβιομηχανοποίησης, η διεκδίκηση μιας εκπαίδευσης πρωταρχικά επιστημονικό-τεχνολογικής.

Στην τελευταία δεκαετία σημαντικές μελέτες που πραγματοποιήθηκαν στις Η.Π.Α. στη βάση στατιστικών ερευνών ανάμεσα στους φοιτητές πανεπιστημίων προειδοποίησαν για τους κινδύνους που συνδέονται με τη διάδοση μιας σχολικής εκπαίδευσης με χαρακτήρα καθαρά τεχνικό και επιστημονικό και με την απόλυτα ειδικευμένη προετοιμασία. Υπογραμμίστηκε επίσης η αναντικατάστατη αξία της εκπαίδευσης με ανθρωπιστικό χαρακτήρα που έχει ως σκοπό το σχηματισμό στους μαθητές μιας δυναμικής πολιτιστικής βάσης, η οποία θα τους καταστήσει πρόθυμους να δεχτούν καινούριες κατακτήσεις και ικανούς να αντιμετωπίσουν και να επεξεργασθούν τις γρήγορες αλλαγές της πραγματικότητας στην οποία θα πρέπει να ενταχθούν.

ΤΟ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

Κατά την μετεπαναστατική περίοδο και μέχρι της ιδρύσεως στο νησί Γυμνασίων η εκπαίδευση υφίσταται μια ποιοτική πτώση, αλλά κερδίζει ποσοτικά.

Οι μορφές των μορφωμένων καθηγητών Γρηγορίου Μεγαλοχρυσάνου και Ιωάννη Μεταξά εξέλιπαν. Ο πρώτος καθηγητής, ήδη το 1817, ήταν προχωρημένης ηλικίας και ο δεύτερος είχε φύγει από την Κρήτη και έγινε μητροπολίτης Ιωαννίνων.

Με την ανεξαρτησία μέρους του Ελληνικού χώρου και την σύσταση του ελεύθερου κράτους παρουσιάζεται μια στροφή πνευματικού προσανατολισμού του Κρητικού λαού από την Ανατολή προς τον Βορρά, ενώ προηγουμένως, όλοι οι Έλληνες για την εθνική και πνευματική τους διάσωση, πρόσβλεπαν στο Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπόλεως, τώρα τα εξαρτούν εν πολλοίς από το ελεύθερο βασίλειο. Και είναι μεν γεγονός ότι η ελληνική επικράτεια ήταν περιορισμένη σε έκταση, αλλά τώρα είχε αποκτήσει διπλωματική φωνή, μπορούσε τουλάχιστο να προβαίνει σε παραστάσεις στις μεγάλες δυνάμεις, όταν βλάπτονταν τα συμφέροντα της ή κινδύνευε η υπόσταση τον αλύτρωτων ακόμα Ελλήνων.

Με την έκρηξη της ελληνικής επαναστάσεως χιλιάδες Κρήτες, όπως αναφέραμε στην αρχή του κεφαλαίου και ιδίως γυναικόπαιδα, εκπατρίζονται στην ελεύθερη Ελλάδα και συμπτύσσουν προσφυγικούς συνοικισμούς.

Εκτός της φυγής των γυναικόπαιδων και οι αρχηγοί του αγώνα καταφεύγουν σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, κυρίως στην Πελοπόννησο, τιμούνται από την ελληνική κυβέρνηση για τους αγώνες τους υπέρ του έθνους και αναμειγνύονται στα δημόσια πράγματα, την πολιτική, στρατιωτική και πνευματική ζωή του κράτους. Ανακηρύσσονται βουλευτές, προάγονται σε στρατιωτικούς βαθμούς, σε διοικητές τραπεζών ή καταλαμβάνουν πανεπιστημιακές έδρες κ.λ.π. (Εμμανουήλ Βυβιλάκης, Δημήτριος Καλλέργης, Ρενιέρης, Μιχαήλ Μισαηλίδης, πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών.)

Παράλληλα τα παιδιά των προσφύγων μπορούν να παρακολουθήσουν μαθήματα στα Γυμνάσια της Σύρου ή του Ναυπλίου και κατόπιν να σπουδάσουν στοΠανεπιστήμιο των Αθηνών. Νέες δυνάμεις της Κρήτης ανδρώνονται μακρά από κόλπους της, αλλά θα αποβούν συντελεστικοί παράγοντες για την μετέπειτα πνευματική ανάπτυξη της Κρήτης, καθώς και για την ανεξαρτησία της.

Η ίδρυση εξ άλλου του Πανεπιστημίου θα παίξει σπουδαιότατο ρόλο για όλο τον Ελληνισμό, ελεύθερο και υπόδουλο.

«Επειδή τα ύπατα όργανα της εκπαιδεύσεως δεν περιορίζονταν στις λειτουργίες εκείνες που αναφέρονται στενά στη σφαίρα της διδασκαλίας. Από το γεγονός της ένθετης ιεραρχίας που υπάρχει σε κάθε διαδικασία παραγωγής διανοουμένων και από την τάση για οργανωτική και ιδεολογική αυτονομία που τα χαρακτηρίζουν σ? όλες σχεδόν τις κοινωνίες, το Πανεπιστήμιο και το σώμα των καθηγητών που το συγκροτούν, αποκτά ένα κύρος ποιοτικά διαφορετικό σε σύγκριση με τις άλλες βαθμίδες της εκπαιδεύσεως. Έτσι το πανεπιστήμιο Αθηνών, σε πολλές περιπτώσεις παρενέβαινε αυτόνομα στο πλαίσιο των ιδεολογικών και πολιτικών αγώνων, με συνέπειες συχνά σημαντικές».

Το 1841 θα απολυθεί ο πρώτος του πτυχιούχος. Ο αριθμός των Κρητών φοιτητών μέσα στο διάστημα των ετών 1837- 1859 θα ανέλθει στους 148. Και ναι μεν η Κρήτη κατέχει την έβδομη θέση στον αριθμό φοιτητών σε πληθυσμιακή συσχέτιση με άλλες περιοχές του ελλαδικού χώρου, αλλά όμως έρχεται πρώτη από τα νησιά του Αιγαίου πελάγους. Με αυτό το νέο επιστημονικό δυναμικό και με την πρωτοβουλία του παλαιού, θα οργανωθεί η εκπαίδευση στην Κρήτη.

Η ΓΥΜΝΑΣΙΑΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

    Η γυμνασιακή παιδεία στην Κρήτη άρχισε να θεμελιώνεται μετά το 1881. Προηγουμένως, και συγκεκριμένα από το 1858, λειτουργούσαν στις μεγάλες πόλεις του νησιού, οι ονομαζόμενες Ελληνικές σχολές με ντόπιο προσωπικό, που είχε σπουδάσει στο Πανεπιστήμιο των Αθηνών και σε πλείστες περιπτώσεις υφίσταται καταδρομές της Τουρκικής Διοικήσεως. Σπουδαίες υπηρεσίες τόσο στην εκπαίδευση, όσο και στους οραματισμούς του Κρητικού λαού για εθνική αποκατάσταση πρόσφεραν οι εκπαιδευτικοί : Βασίλειος Ψιλάκης, ο μετέπειτα ιστορικός της Κρήτης, ο Αντώνιος Μιχελιδάκης και ο Αντώνιος Βορεάδης, αγωνιστικά στελέχη του Κρητικού Κοινοβουλίου.

Το πρώτο γυμνάσιο που συστήθηκε είχε έδρα το Ηράκλειο και το ονομάστηκε «Κρητικόν Γυμνάσιον».Το 1884 ιδρύεται το ημιγυμνάσιο Νεαπόλεως Μεραμβέλλου και το 1886 το γυμνάσιο Χανίων και το ημιγυμνάσιο Ρεθύμνης.

Τα γυμνάσια λειτουργούσαν με τέσσερις τάξεις, ήταν δηλαδή τετρατάξια, και τα ημιγυμνάσια με δυο τάξεις μέχρι το 1897, οπότε και καταργήθηκαν τα Ελληνικά σχολεία, και τα γυμνάσια προάχθηκαν σε επτατάξια. Το έτος 1901 υποβιβάστηκαν σε τετρατάξια και επανήλθε ο θεσμός των Ελληνικών Σχολείων. Είναι πολύ δύσκολο να παρακολουθήσουμε την δράση των γυμνασίων της Κρήτης, σε σχέση με το μαθητικό δυναμικό, τα αναλυτικά προγράμματα και το διδακτικό προσωπικό. Οτιδήποτε και αν γραφεί θα είναι αποτέλεσμα συγκριτικής έρευνας, που στηρίζεται στη γενική αρχή της πλήρους συμμορφώσεως των αναλυτικών προγραμμάτων των Κρητικών γυμνασίων με τα εν Ελλάδι ισχύοντα. Για την όλη πορεία της παρούσας έρευνας, αποτελεί ευτύχημα η ανεύρεση από τον γράφοντα των αρχείων του γυμνασίου Χανίων. Με βάση τα στοιχεία, που στοιχειοθετούνται από τα αρχεία του εν λόγω γυμνασίου μπορούμε να διακριβώσουμε την ποιότητα σπουδών και την κοινωνική προέλευση των μαθητών.

Στα πρώτα χρόνια λειτουργίας τους τα γυμνάσια χρηματοδοτούνταν από διαφορετικές πηγές. Τα έξοδα λειτουργίας του Κρητικού γυμνασίου στο Ηράκλειο τα είχε αναλάβει η Κρατική διοίκηση. Το γυμνάσιο Νεαπόλεως Λασιθίου φροντίστηκε επιμελώς από το μοναστηριακό ταμείο, το ημιγυμνάσιο Ρεθύμνης και το γυμνάσιο Χανίων από τις εφορείες. Το γυμνάσιο Χανίων, ήδη από το δεύτερο χρόνο λειτουργίας του αντιμετώπιζε σοβαρές οικονομικές δυσκολίες (το γυμνάσιο λειτουργούσε από το 1885, άλλα δεν γνωρίζω γιατί ο Ν.Σταυράκης τοποθετεί την λειτουργία του εκπαιδευτηρίου το 1886). Σε έκθεση των εφόρων του γυμνασίου, με ημερομηνία 6-3-1887 που απευθύνεται στο Γενικό Διοικητή της Κρήτης, Κωστάκη Ανθόπουλο Πασά, αναφέρεται ότι το γυμνάσιο λειτουργεί με δύο τάξεις, την δευτέρα και την τρίτη, με 15 και 20 μαθητές αντίστοιχα, ότι διδάσκουν δύο Έλληνες καθηγητές όλα τα μαθήματα, πλην των Γαλλικών . Τονίζεται επίσης πως η διδασκαλία στην έκθεση είναι ελλιπής και το γυμνάσιο συντηρείται από τις εισφορές των δημοσίων υπαλλήλων και διάφορων φιλομούσων κυριών. Το αίτημα της επιτροπής συνιστάται στην ίδρυση πλήρους γυμνασίου με επτά καθηγητές, τέσσερις των κλασικών γλωσσών, της ιστορίας και της φιλοσοφίας και από ένα των Μαθηματικών των Θρησκευτικών και των Γαλλικών. Οι δαπάνες της πλήρους λειτουργίας του γυμνασίου, συμπεριλαμβανομένων και των ενοικίων και εποπτικών οργάνων, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της επιτροπής, έπρεπε να ανέλθουν στο ποσό των 10.720γροσίων κατά μήνα.

Για την εξεύρεση των παραπάνω χρημάτων προτείνεται η επιβολή εισφοράς στις εγγραφές και τα ενδεικτικά και η καταβολή 400 εικοσοφράγκων από τις τέσσερις σταυροπηγιακές μονές του νομού.

Το γυμνάσιο Χανίων χειμαζότανε από οικονομική κρίση και από έλλειψη διδακτικού προσωπικού. Αναθάλλει μετά το 1890 σε οργάνωση και το επίπεδο των ουμανιστικών γνώσεων που πρόσφερε ήταν κατά πολύ ανώτερο απ? ότι παρέχουν σήμερα οι φιλοσοφικές Σχολές. Σε αντίθεση με το γυμνάσιο Χανίων, τοΚρητικό Γυμνάσιο που είχε την έδρα του στο Ηράκλειο, φαίνεται να λειτουργούσε με πλήρη οργάνωση και ανάπτυξη του προγράμματός του από την αρχή της ιδρύσεως του, όπως φαίνεται από το πρόγραμμα που παρατίθεται

Οποιαδήποτε αναφορά και αν κάνουμε για την οργάνωση της εκπαιδεύσεως στην Κρήτη, για το διδακτικό προσωπικό και τα αναλυτικά προγράμματα, πριν από την αυτονόμηση, για την καλή διάθεση και δραστηριότητα των υπευθύνων, δεν μπορούμε να μην επισημάνουμε τους ανασταλτικούς παράγοντες, τις έκρυθμες πολιτικές καταστάσεις, που επενεργούσαν διαλυτικά στο όλο φάσμα των πνευματικών προσπαθειών των κατοίκων του νησιού. Μετά το 1881διαπιστώνει κανείς μια αγωνιώδη προσπάθεια των κοινωνικών δυνάμεων να οργανώνουν τα σχολεία τους, ύστερα από κάθε εθνική αναταραχή και επαναστατική περιπέτεια. Υπάρχει μια ισχυρή δύναμη πνευματικής ανώσεως σε εξέλιξη, αλλά λείπει ακόμη ο προστάτης της παιδείας, η Ελευθερία.

Τα σημάδια ενός οργανισμού, που δεν προστατεύεται αποτελεσματικά από μια ισχυρή οργανωτική βούληση και εξουσία είναι αποτυπωμένα καθαρά στους τίτλους, που εκδίδουν τα σχολεία. Η φτώχεια και η προχειρότητά τους φανερώνουν την έλλειψη μιας ισχυρής κρατικής παρουσίας και οικονομικών πόρων. Την εξελικτική πρόοδο της γυμνασιακής παιδείας στην Κρήτη από το 1881 μέχρι και τις αρχές του εικοστού αιώνα την προσδιορίζουν τα ντοκουμέντα, που επισυνάπτονται :

α) Πρόγραμμα του Κρητικού Γυμνασίου του έτος 1882-1883 β) Τα διδαχθέντα μαθήματα των στο Γυμνάσιο Χανίων κατά έτος 1892-1893.

 

Πρόγραμμα του Κρητικού Γυμνασίου κατά την χειμερινή

εξαμηνία του έτους 1882-1883

Τάξις πρώτη:	Ώρες
Αρχαία Ελληνικά. Ισοκράτους Αεροπαγητικόν και Αρχίδαμων, Ανάγνωσιν εκ Διοδώρου, Συντακτικόν Αντωνιάδου και εκθέσεις Ιδεών	12
Θρησκευτικά. Λειτουργικήν Ρομπότου	2
Ιστορία των Ανατολικών λαών και Ελληνικήν Αντωνιάδου	3
Νέα Ελληνικά. Νεκρικούς διαλόγους Φενελώνος, ανακεφαλαίωσιν Τεχνολογικού Καρατούσα. Ανάγνωσιν και Ορθογραφία	3
Ιστορίαν Αντωνιάδου	3
Μαθηματικά. Θεωρητικήν Αριθμητική Λάκωνος πλην της τετρ.ρίζης	3

Τάξις Δευτέρα :	Ώρες
Αρχαία Ελληνικά. Δημοσθένους Β' και Γ' Φιλιππικόν και τον περί Συμμοριών. Ανάγνωση εκ των απομνημονευμάτων Ξενοφώντος, Θέματα και εκθέσεις	12
Ιστορία Αντωνιάδου	3
Λατινικά. Καίσαρος αρχήν του Γαλλικού πολέμου	3
Μύθους του LA FONTAIN, Ανώμαλα ρήματα Συντακτικ. Καρατούσα	3
Ορθογραφίαν	3
Μαθηματικά. Εκ της Γεωμετρίας Λάκωνος Επίπεδ. και συνέχεια Θεωρητικήν Αριθμητικήν	3

Τάξις Τρίτη :	Ώρες
Αρχαία Ελληνικά. Τον προς Λεπτίνην του Δημοσθένους και εκ των Δημηγορίων του Α' βιβλίου Θουκυδίδου, Ανάγνωσιν εκ του Πλουτάρχου. Θέματα και εκθέσεις Ιδεών	12
Κατήχησιν Δ.Κυριακού	3
Φιλοσοφ.Ψυχολογία Λιδνήρου (μετάφρασιν Ολυμπίου)	3
Ιστορίαν του Μέσου Αιώνος Αντωνιάδου	3
Λατινικά. Κικέρωνος Γ' και Δ' Κατινιλιακόν και Συντακτικ.	3
Γαλλικά. PAUL ET VIRGINIE BERNADIN DE SAINT-PIERRE συνέχεια συντακτικού GUERARD, Λογικήν ανάλυσιν, LOGIQUE ET EXERCICES SUR LA PRONONCIATION FRANCAISΕ και μετάφρασιν εκ της νεοελληνικής εις την γαλλικήν γλώσσαν	3
Μαθηματικά.Άλγεβραν Χατζηδάκη	3
Φυσικά Λάκωνος	3

Τάξις Τετάρτη :	Ώρες
Αρχαία Ελληνικά. Ομήρου Ιλιάδος Α?, Β?, Γ?, Δ? Ανάγνωσιν του Πρωταγόρου του Πλάτωνος	12
Νέα Ελληνικά. Εκθέσεις Ιδεών	2
Φιλοσοφικά. Συνέχεια Ψυχολογίας και Λογικήν Βεκκίου	2
Φυσικά. Λάκωνος Ηλεκτρισμόν, Γαλβανισμόν, Μαγνητισμόν και Ακουστική	2
Διομήδους Κυριακού και Ιστορίαν Ελληνικήν Αντωνιάδου	6
Γαλλικά	3
Λατινικά. Βεργιλίου Αινειάδος Α, Ανάγνωσιν εν του Λιβίου και θέματα	3

Παραθέτουμε εδώ το αντίστοιχο πρόγραμμα του έτους 1903 για σύγκριση :

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 1903

ΜΑΘΗΜΑΤΑ	Α?	Β?	Γ?	Δ?
Θρησκευτικά	2	2	2	2
Αρχαία και Νέα Ελληνικά	12	12	12	11
Λατινικά	4	4	4	4
Γαλλικά	3	3	3	3
Ιταλικά	2	2	2	2
Ιστορία	3	3	3	3
Μαθηματικά	3	4	3	4
Φυσική Ιστορία	2	2	-	-
Φυσική	-	-	3	3
Φιλοσοφικά	-	-	2	1
Γυμναστική	3	3	3	3
Σύνολον	34	35	37	36

Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΑΙΩΝΑ

Oι παρακάτω πίνακες δείχνουν το είδος, τον αριθμό των σχολείων, των διδασκάλων κ? των καθηγητών στην Κρήτη κατά τα έτη 1899-1904.

Α. Κατά τα έτη 1899-1901

	1899-1900	1900-1901
1) Γυμνάσια	2	2
2) Προγυμνάσια	2	2
3) Ιεροδιδασκαλεία	1	1
4) Δημοτ.σχολεία αρρένων	432	306
5) Δημοτ.σχολεία θηλέων	70	31
6) Μουσουλμ.δημοτ.αρρένων	16	10
7) Μουσουλμ.δημοτ.θηλέων	5	4

Σε αυτά δίδασκαν:

α) Κατά το έτος 1899-1900: 36 καθηγητές, 603 δημοδιδάσκαλοι και 125 δημοδιδασκάλισσες. Σε αυτά φοιτούσαν 821 μαθητές γυμνασίου, προγυμνασίου και ιεροδιδασκαλείου, και στα δημοτικά, 25.551 αγόρια και 10.333 κορίτσια.

β) Κατά το έτος 1900-1901: 37 καθηγητές, 417 δημοδιδάσκαλοι και 79 δημοδιδασκάλισσες. Και φοιτούσαν 1.137 μαθητές γυμνασίου, προγυμνασίου και ιεροδιδασκαλείου και στα δημοτικά 21.709 αγόρια και 6.176 κορίτσια.

Β. Κατά τα έτη 1901-1904

	1901-1902	1902-1903	1903-1904
1) Γυμνάσια	2	2	2
2) Ημιγυμνάσια	2	2	2
3) Ελληνικά σχολεία	17	19	22
4) Διδασκαλεία	1	1	1
5) Ιεροδιδασκαλεία	1	1	1
6) Ανώτερα Παρθεναγωγεία	3	4	4
7) Δημ.σχολεία αρρένων	340	380	446
8) Δημ.σχολεία θηλέων	40	66	98
9) Μουσουλμ. Δημοτικά Αρρένων	10	16	18
10) Μουσουλμ.Δημοτικά θηλέων	4	4	4

Σε αυτά δίδασκαν:

α) κατά το έτος 1901-1902: 63 καθηγητές, 16 ελληνοδιδάσκαλοι, 418 δημοδιδάσκαλοι, 82 δημοδιδασκάλισσες. Και σε αυτά φοιτούσαν 2.378 μαθητές γυμνασίου, ημιγυμνασίου, ελληνικών σχολείων και ανωτέρων παρθεναγωγείων, ιεροδιδασκαλείων και διδασκαλείων. Και στα δημοτικά σχολεία φοιτούσαν 23.329 αγόρια και 6.674 κορίτσια.

β) κατά το έτος 1902-1903: 57 καθηγητές, 25 ελληνοδιδάσκαλοι, 15 διδάσκαλοι τεχνικών μαθημάτων, 513 δημοδιδάσκαλοι, 139 δημοδιδασκάλισσες. Και σε αυτά φοιτούσαν 3.276 μαθητές γυμνασίου, ημιγυμνασίου, ελληνικών σχολείων και ανωτέρων παρθεναγωγείων, ιεροδιδασκαλείων και διδασκαλείων. Και στα δημοτικά σχολεία φοιτούσαν 24.041 αγόρια και 7.795 κορίτσια.

γ) Κατά το έτος 1903-1904:63 καθηγητές, 32 ελληνοδιδάσκαλοι, 10 διδάσκαλοι τεχνικών μαθημάτων, 527 δημοδιδάσκαλοι, 121 δημοδιδασκάλισσες και φοιτούσαν σε αυτά 4.504 μαθητές γυμνασίου, ημιγυμνασίου, ελληνικών σχολείων και ανωτέρων παρθεναγωγείων, ιεροδιδασκαλείων και διδασκαλείων. Και στα δημοτικά σχολεία 22.897 αγόρια και 8.684 κορίτσια.

Όπως φαίνεται από τα παραπάνω, ο αριθμός των μαθητών σε όλων των ειδών τα εκπαιδευτήρια ανέρχεται σε 33.173 (μέσος όρος των 5 ετών), περίπου το 11% του πληθυσμού όλης της Κρήτης.

Υποσημείωση: ο πληθυσμός της Κρήτης ήταν: α) κατά την απογραφή του 1900 : χριστιανοί 269.319, μωαμεθανοί 33.496, ισραηλίτες 728, σύνολο 303.543 β) κατά την απογραφή του 1912 : χριστανοί 307.812, μωαμεθανοί 27.852, ισραηλίτες 487, σύνολο 336.151.

Μετά την απελευθέρωση της Κρήτης αυξήθηκε η φιλομάθεια του Κρητικού λαού κι έτσι οι μαθητές των Δημοτικών σχολείων ανήλθαν σε 35.077 (το 11% του συνολικού πληθυσμού του νησιού) δεδομένου ότι στη Γαλλία φοιτούσαν τότε περίπου 14% , στην Αγγλία 15% , στην Αυστρία 13% στο Βέλγιο 11% , στη Δανία 12%, στην υπόλοιπη Ελλάδα 6% , στην Ιταλία 8%, στην Πορτογαλία 4% , στη Βοσνία 2% , στη Ρωσσία 1% . Μόνο στη Νορβηγία, τη Σουηδία και την Γερμανία ανέρχονται στο 16-17%.

Ο Παντελής Βαβουλές στα τεύχη 4,5 του έτους 1949 του μηνιαίου περιοδικού ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΣΤΙΑ δίδει μια εικόνα των σχολείων της Κρήτης κατά τα τελευταία έτη της Τουρκοκρατίας.

Από αυτά μεταφέρουμε εδώ τα σπουδαιότερα :

Σχολεία : πολύ ολίγα χωριά είχαν ειδικό κτίριο για σχολείο. Συνήθως χρησιμοποιούνταν κτίρια χωρίς αρκετό φωτισμό και αέρα, κάποιο ισόγειο, κάποιος στάβλος αχρησιμοποίητος σε κάποιο μέρος του χωριού. Υπήρχαν όμως και χωριά όπως το Βλάτος, το Κακοδίκι κι άλλα, που είχαν το Διδακτήριο τους και τα θρανία τους (πάγκους 4 μέτρων). Το πιο δύσκολο ήταν να βρεθεί ο δάσκαλος. Όσο για το σχολείο και τα θρανία, τα πράγματα εξοικονομούνταν όπως-όπως. Κάθε στεγασμένος χώρος έκανε για σχολείο και κάθε δοκάρι ή σανίδι ή κορμός δένδρου έκανε για θρανίο. Όταν ο μαθητής ήθελε να γράψει, γονάτιζε στο πάτωμα και χρησιμοποιούσε το κάθισμα για γραφείο. Ο δάσκαλος είχε το πλεονέκτημα να κάθεται σε καρέκλα κοντά σ? ένα παλιοτράπεζο ή κάτι που έμοιαζε με τραπέζι. Τα σχολεία εκείνα τα χρόνια ήταν κοινοτικά. Η κοινότητα φρόντιζε για το σχολείο, για το δάσκαλο και την πληρωμή.

Δάσκαλοι : δάσκαλος έκανε καθένας που ήξερε ανάγνωση, γραφή, τις 4 πράξεις της αριθμητικής και να ψάλλει στην εκκλησία. Το τελευταίο μάλιστα προσόν, ήταν το πιο απαραίτητο. Πολλοί λίγοι ήταν εκείνοι που συγκέντρωναν τα παραπάνω προσόντα και για αυτό όσοι τα είχαν, έβγαιναν στην πλειοδοσία, εκτός αν ο δάσκαλος ήθελε να μένει στο χωρίο του και να φροντίζει για την περιουσία του. Η μεγάλη έλλειψη προσοντούχων δασκάλων έφερνε πολλές φορές στην ανάγκη να παίρνουν δασκάλους, που μόλις κατόρθωναν να διαβάζουν και να γράφουν.

Μαθήματα ? Διδασκαλία : Κάθε δάσκαλος δίδασκε με δική του μέθοδο, που ήταν εκείνη ακριβώς, με την οποία διδάχθηκε και αυτός από το δάσκαλο του. Μα σε μερικούς είχε, φαίνεται, φτάσει σαν μακρινός αντίλαλος από την ελεύθερη Ελλάδα, η αλληλοδιδαχτική μέθοδος. Αυτοί, για να θεωρούνται μοντέρνοι, προσπαθούσαν να την εφαρμόσουν αυτοσχεδιάζοντας. Ένας στους 6 δασκάλους καυχιόταν πως την γνώριζε και την χρησιμοποιούσε. Οι καλύτεροι μαθητές της Τετάρτης Τάξης έκαναν μάθημα, κάθε ένας σε μια ομάδα, στους μαθητές των 2 μικρότερων τάξεων. Στην Τρίτη και Τετάρτη Τάξη έκανε μάθημα ο ίδιος ο δάσκαλος, αλλά ασκούσε και στις άλλες τάξεις τη γενική εποπτεία, έκανε έλεγχο στη εργασία των πρωτόσχολων και ελάβαινε τις αναφορές τους, για να τιμωρήσει εκείνους που δεν ήξεραν όσο έπρεπε το μάθημα τους.

Παιδονομικά μέτρα και μέσα : Διαλείμματα γινόταν ένα το πρωί και ένα το απόγευμα πριν η μετά και δεν επιτρεπόταν η έξοδος για οποιαδήποτε ανάγκη. Αν παρουσιαζόταν επείγουσα σωματική ανάγκη μπορούσε να βγει κανένας έξω, αλλά παίρνοντας προκαταβολικά 3-5 ξυλιές στην παλάμη. Σε μια τέτοια περίπτωση ο μαθητής έβγαινε μπροστά από το τραπέζι του δασκάλου, ύψωνε το δάχτυλο και περίμενε να τον προσέξει ο δάσκαλος για να του δώσει την άδεια να βγει έξω. Όταν τύχαινε όμως να κοιμάται ο δάσκαλος και η ικανοποίηση ορισμένης ανάγκης δεν σήκωνε πια περισσότερη αναβολή, τότε ??, αλλά ο μαθητής επίμενε να πάρει την άδεια να βγει έξω για να καθαριστεί έστω και πρόχειρα. Αλίμονο σε εκείνο που θα ?βγαινε έξω χωρίς κανονική άδεια. Ούτε μπορούσε να υπολογίζει την πιθανότητα να διαφύγει από την προσοχή του δασκάλου, των πρωτόσχολων και των καλοθελητών του. Κάθε παράβαση ή παρακοή είχε σοβαρές συνέπειες για τον παραβάτη, τέτοιες, που θα ήταν υπερβολικά τολμηρός εκείνος ο μαθητής, που θα τις αψηφούσε. Απαγορευμένη ήταν και η κατασκευή σκίτσων στα τετράδια ή στην πλάκα. Κάθε τόσο ακουγόταν καταγγελία : «Δάσκαλε, αυτός κάνει πλουμάκια». Ο καταγγελλόμενος έσπευδε να εξαφανίσει με τη γλώσσα ή την παλάμη του ή όπως αλλιώς μπορούσε τα ίχνη του εγκλήματος, που σπάνια το κατόρθωνε.

Παιδαγωγικές τιμωρίες : Πολλές φορές ακουγόταν γονείς να λένε στο δάσκαλο. «Το πετσί και τα κόκαλα γερά, δάσκαλε θέλω». Έτσι ο δάσκαλος θεωρούσε τον εαυτό του υποχρεωμένο να παιδαγωγήσει τους μαθητές με το θαυματουργό ξύλο, που «βγήκε από τον Παράδεισο». Αυτό ήταν το πρόχειρο και το πιο αποτελεσματικό, κατά την γνώμη του, μέσο για να φέρει τους μαθητές του στο σωστό δρόμο. Ξύλο λοιπόν ανελέητο έπεφτε για την πιο παραμικρή αφορμή στα χέρια και στις πλάτες και στα ψαχνά των μαθητών. Είχε και τους προμηθευτές μαθητές, που τον προμήθευαν σ? επαρκή αριθμό και καλή ποιότητα βέργες ?αγριολιδόβεργες - γιατί δεν επαρκούσαν δυο και τρεις την ημέρα. Πολύ συνηθισμένη τιμωρία ήταν και το γονάτισμα πάνω σε μικρά πετραδάκια ή ελιοκούκουτσα, που βρισκόταν άφθονα στην περιοχή του σχολείου από τις παστές ελιές που έτρωγαν τα παιδιά των μακρινών συνοικιών ή των γειτονικών χωριών. Πολλά παιδιά είχαν σχηματίσει με την πολλή χρήση της τιμωρίας αυτής προστατευτικά τυλώματα στα γόνατα όπως η καμήλα.

Οι Εξετάσεις : Εκείνα τα χρόνια, οι εξετάσεις, στο τέλος της σχολικής χρονιάς, έπαιρναν μεγάλη επισημότητα. Στα χωριά μάλιστα, που κατοικούσαν οι Τούρκοι, η εορτή αυτή ήταν κι ένα παραπάνω μέσο να επιδείξουν οι χριστιανοί την ανωτερότητα τους. Από πολλές μέρες πρωτύτερα γινόταν οι σχετικές ετοιμασίες. Ετοίμαζαν ξεροτήγανα, χαλάκια (παξιμαδάκια σταρένια), αμύγδαλα, καρύδια και άλλα τέτοια φαγώσιμα και την ημέρα των εξετάσεων πήγαιναν με τα καλάθια τους, τις πανιέρες τους, τα σακούλια τους και με τα μπουκάλια την τσικουδιά (ρακί) και τις μπουκάλες με το κρασί. Σ? ένα τραπέζι γύρω καθόταν ο δάσκαλος, ο παπάς και οι πιο γραμματισμένοι του χωριού, αν υπήρχαν τέτοιοι. Οι μαθητές έβγαιναν κατά ομάδες τάξεων διάβαζαν μερικές σειρές από το αναγνωστικό, έκαναν λίγη τεχνολογία κι έλυναν από ένα προβληματάκι στον πίνακα. Όσο εξέταζε ο δάσκαλος, οι απαντήσεις ήταν εύστοχες, γιατί υπήρχε κάποια προσυνεννόηση μεταξύ δασκάλου και μαθητών. Αυτό, άλλωστε, ήταν και δικαιολογημένο. Όλα έπρεπε σ? εκείνη την μέρα να μείνουν ευχαριστημένοι. Τα πράγματα όμως μπέρδευαν λιγάκι, όταν λάβαιναν μέρος στην εξέταση κι άλλοι, με απρόβλεπτες ερωτήσεις, μα αυτό αποτελούσε εξαίρεση, αλλά και αυτοί, αναγνωρίζοντας το άτοπο της παρεμβάσεως των, ήταν πολύ φειδωλοί σ? ερωτήσεις κι έτσι τα πράγματα τελείωναν όμορφα και καλά για όλους. Ύστερα από αρκετές ώρες, τελείωνε η ανιαρή αυτή εξέταση. Τα καλάθια κι οι πανιέρες ξεσκεπάζονταν, τα σακούλια άνοιγαν κι έκαναν την εμφάνισή τους τα γαργαλιστικά πράγματα που είχαν μέσα. Κάπου εκεί βρισκόταν και η αδειανή κοφίνα του δασκάλου, στην οποία, πλησιάζοντας καθένας, άφηνε το φόρο της ευγνωμοσύνης του. Κατά τις βραδινές πια ώρες όλ?αυτά τα «καλοχερίδια» με τη συνοδεία ευχών και ευχαριστιών είχαν διοχετευθεί καταλλήλως και με χάρές και τραγούδια, για ν?ακουστούν και από τους Τούρκους, γύριζαν στα σπίτια τους και μακάριζαν τα παιδιά τους, που Δε θα έμεναν «στραβά» σαν κι αυτούς. Την άλλη μέρα «συναπόβγαναν» το δάσκαλό τους με συνοδεία αγωγιάτη, που τραβούσε από το χαλινάρι ένα μουλάρι φορτωμένο με δυο μεγάλες κοφίνες. Ευτυχισμένα δασκαλικά χρόνια.

Σαν επίλογος: Με τα φτωχά αυτά μέσα κατόρθωναν τα παιδιά της εποχής εκείνης να μαθαίνουν ανάγνωση και γραφή και ελάχιστα απ? αυτά να βάλουν τις βάσεις για ανώτερη μάθηση. Επαινετός ο ζήλος των γονέων των και αξιοπρόσεχτες οι προσπάθειές των. Άξιοι ευγνωμοσύνης και οι δάσκαλοί της εποχής. Με την μικρή τους μόρφωση, με τα ανύπαρκτα σχεδόν σχολικά τους μέσα, έδιδαν την στοιχειώδη εκπαίδευση, όπως την αντιλαμβάνονταν, στα παιδιά που τους εμπιστευόταν οι στοργικοί γονείς των. Τα παιδαγωγικά τους, βέβαια, μέσα, έβλαπταν το έργο τους, αλλά αυτό δεν τους βαρύνει, δεν μπορεί να τους βαρύνει, γιατί το χρησιμοποιούσαν με την πεποίθηση, πως αυτά χρειάζονται για την επιτυχία του έργου των. Τα παραπάνω γράφτηκαν κυρίως για να εξεικονίσουν μια πραγματική σχολική κατάσταση ορισμένης εποχής, αλλά και με το σκοπό να μάθουν οι μεταγενέστεροι, όσοι δεν γνωρίζουν, τις μεγάλες δυσκολίες που βρήκαμε εμείς στο δρόμο μας, για να μάθουμε δυο γράμματα.

2^ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΧΑΝΙΩΝ

 «Το σχολείο μας σήμερα?»

 

Το σχολείο μας αποτελείται από τρία οικήματα, ένα μεγάλο διώροφο κτίριο όπου είναι το κυρίως σχολείο και δυο μικρότερα.

Στο κυρίως κτίριο βρίσκονται τα γραφεία των Διευθυντών, των Καθηγητών, οι αίθουσες διδασκαλίας κι ένα Εργαστήριο Πληροφορικής. Έχει 2 εισόδους στον κάτω όροφο και μία έξοδο κινδύνου στον πάνω όροφο. Το κτίριο αυτό είναι διατηρητέο.

Στον αύλιο χώρο υπάρχει ένα μικρότερο κτίριο, το παλιό ΕΚΑΒ, το οποίο παλιά δεν άνηκε στο σχολείο μας, αλλά στο Υπουργείο Υγείας. Χάρη στις μακρόχρονες ενέργειες της Διεύθυνσης του Γυμνασίου μας, το κτίριο αυτό περιήλθε στο σχολείο. Επειδή ήταν πολύ παλιό, χρειάστηκε να ανακαινιστεί έτσι ώστε από αυτή τη σχολική χρονιά (2001?02) να χρησιμοποιείται από τους μαθητές. Σήμερα λοιπόν φιλοξενεί ένα σύγχρονο εργαστήριο Φυσικής?Χημείας, ένα εργαστήριο Πληροφορικής και μια αίθουσα για Ενισχυτική Διδασκαλία.

Το τρίτο κτίριο έχει κτιστεί πιο πρόσφατα απ ΄τα άλλα δυο, και στεγάζει το κυλικείο του σχολείου μας, τις τουαλέτες Μαθητών & Καθηγητών και την Αίθουσα Αθλητικού Υλικού που είναι και τα Αποδυτήρια των μαθητών.

Πρέπει εδώ ν΄ αναφέρουμε ότι μέχρι το 1999, το σχολείο μας δεν είχε καθόλου εργαστήριο Πληροφορικής αλλά χρησιμοποιούσε αυτό του 3^ουΓυμνασίου, που βρίσκεται λίγο πιο πάνω στην οδό Κοραή. Ευτυχώς σήμερα (εν έτη 2002) το σχολείο διαθέτει όχι ένα, αλλά δυο εργαστήρια Πληροφορικής όπου χρησιμοποιούνται από το 2^ο Γυμνάσιο και το 2^ο Λύκειο αντίστοιχα.

Τα πλεονεκτήματα του σχολείου μας είναι κατά την γνώμη μας τα εξής:

α. βρίσκεται κοντά στο κέντρο της πόλης και κοντά στο γήπεδο

β. το παραδοσιακό κτίριο του δεν θυμίζει «τσιμεντένιο κουτί»

γ. δίπλα υπάρχει Δημοτικό κ΄ Νηπιαγωγείο για τα παιδιά των Καθηγητών

δ. διαθέτει 2 σύγχρονα εργαστήρια Υπολογιστών κι ένα Φυσικής ? Χημείας

Τα μειονεκτήματα του είναι :

α. δεν υπάρχει Εργαστήριο για το μάθημα της Τεχνολογίας

β. δεν υπάρχει Αίθουσα Πολλαπλών Χρήσεων, στην οποία θα γίνονται οι γιορτές κι οι παρουσιάσεις διαφόρων Εργασιών (η οποία πρέπει να ναι αρκετά μεγάλη)

γ. στην αυλή και στους διαδρόμους χρειάζονται μερικά παγκάκια για να ξεκουράζονται οι μαθητές

δ. χρειάζονται παρτέρια με λουλούδια στην αυλή και γενικά λίγο περισσότερο πράσινο

ε. απαραίτητη είναι και μία αίθουσα Δανειστικής Βιβλιοθήκης

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ ΠΟΥ ΣΤΕΓΑΖΟΤΑΝ ΤΟ «ΕΚΑΒ»

 

Τα παρακάτω στοιχεία είναι από ερωτήσεις που έγιναν στον κ.Φιωτάκη, πρώην διευθυντή του ΕΚΑΒ, από την Καθηγήτρια κ.Χατζάκη.

Πριν το κτίριο πάρει την σημερινή του μορφή (όπου τοποθετήθηκε νέο δάπεδο) υπήρχε γύρω ? γύρω στο πάτωμα ένα αυλάκι. Δεδομένου ότι στην Κατοχή το κτίριο χρησιμοποιούταν από τους Γερμανούς, πιθανολογείται ότι η χρήση του ήταν για φύλαξη πυρομαχικών και το αυλάκι είχε νερό μέσα του για να διατηρείται η υγρασία του χώρου.

Κάποια χρόνια (αρχές δεκαετίας ?80) διετέλεσε και γραφείο του Σχολίατρου. Τότε υπήρχε εκεί Ιατρείο και οδοντιατρικά μηχανήματα.

Ως υπηρεσία ΕΚΑΒ λειτούργησε για 12 χρόνια (1986 ? 1998). Ήταν ??αυτοτελές?? γραφείο λειτουργούσε υπό την εποπτεία του Νομάρχη. Σήμερα η αντίστοιχη υπηρεσία υπάγεται στο Υπουργείο Υγείας. Έπαιρναν κλήσεις από όλο τον νομό Χανίων. Διέθεταν 4 ? 8 ασθενοφόρα για μεταφορά ασθενών, τα οποία μερικές φορές πήγαιναν μέχρι και το Ηράκλειο.

Σήμερα, για λόγους ευκολίας, διατηρείται η ονομασία ??ΕΚΑΒ??, αν και το κτίριο ανήκει πλέον στο 2^ο Γυμνάσιο ? Λύκειο Χανίων. Χρησιμοποιείται από τους μαθητές για τα μαθήματα της Πληροφορικής (Λύκειο), για πειράματα Φυσικής-Χημείας και για τις Ξένες Γλώσσες.

Η ΕΠΙΓΡΑΦΗ ΣΤΑ ΑΡΑΒΙΚΑ

Η παλιά πόλη των Χανίων διασώζεται μετά από πολλές περιπέτειες μέχρι τις μέρες μας. Είναι κτισμένη στα ερείπια της παλαιοχριστιανικήςΚυδωνίας , που με τη σειρά της διαδέχτηκε την ομώνυμη πόλη των ιστορικών χρόνων και το σημαντικό μινωικό κέντρο Ku-do-ni-ja. Η ιστορία των Χανίων χωρίζεται στις εξής περιόδους :

 

• Χριστιανικοί χρόνοι ?1^η Βυζαντινή περίοδος (3^ος αι. μ.Χ. ? 823)
• Αραβοκρατία (823 ? 961)
• Βυζαντινή περίοδος (961 - 1252)
• Βενετοκρατία (1252 ? 1645)
• Τουρκοκρατία (1645 ? 1898)

Η περίοδος της Τουρκοκρατίας στην Κρήτη ήταν ένα σκληρό και θλιβερό γεγονός για τον περήφανο Κρητικό λαό. Οι αντιστάσεις και οι επαναστάσεις κατά των κατακτητών ήταν συχνές. Για τους Τούρκους αυτό ήταν ένα τεράστιο πρόβλημα διότι ο τουρκικός στρατός έδινε συνεχώς μάχες κι είχε πολλές απώλειες.

Γι? αυτό το λόγο έπρεπε οι Τούρκοι να κρατάνε συνεχώς το ηθικό των στρατιωτών τους υψηλό. Έτσι τοποθετήθηκαν σε δημόσιους και στρατιωτικούς χώρους πλάκες πέτρινες με αντίστοιχο εμψυχωτικό περιεχόμενο.

Ένα τμήμα τέτοιας πλάκας βρέθηκε, άγνωστο πώς και πότε, και στο 2^ο Γυμνάσιο Χανίων. Είναι σπασμένο στα δύο, η γραφή του είναι Αραβική, γιατί για πολλά χρόνια οι Τούρκοι χρησιμοποιούσαν την αραβική γλώσσα.

Παραθέτουμε εδώ μια φωτογραφία αυτής της πλάκας για τον αναγνώστη:

 

Στα πλαίσια αυτής της εργασίας, καταφέραμε να πάρουμε συνέντευξη από δύο παλαιούς μαθητές του 2^ου Γυμνασίου Χανίων, οι οποίοι αποτελούν εξέχοντα μέλη της κοινωνίας μας και με επιτυχημένη συμμετοχή στα κοινά.

Αυτοί είναι ο Νομάρχης Χανίων κ.Γεώργιος Κατσανεβάκης και ο κ.Ιωσήφ Μιχελογιάννης, βουλευτής.

Οι συνεντεύξεις αυτές παραθέτονται στη συνέχεια :

Α. Συνέντευξη με τον κ.Κατσανεβάκη Γεώργιο,

πρώην Νομάρχη Χανίων

Ερωτήσεις:

1. Ποιό διάστημα φοιτήσατε στο 2^ο Γυμνάσιο Χανίων;

Υπήρχε τότε το σύστημα του 6ταξίου γυμνασίου ή κάποιο άλλο; Ποιοι ήταν οι άλλοι τύποι σχολείων; (π.χ. κλασσικό, Εμπορική, πρακτικό)

2. Ήταν αρρένων το γυμνάσιο τότε, και αν ναι, φορούσαν οι μαθητές καπέλο ή άλλου είδους στολή;

3. Τα τμήματα είχαν πολλούς μαθητές; Είχατε 6ωρο ή 7ωρο;

4. Πως ήταν οι καθηγητές (υπερβολικά αυστηροί ή όχι) και πως αντιδρούσαν όταν γινόταν φασαρία από κάποιο μαθητή;

5. Πόσα γυμνάσια υπήρχαν ακόμα μέσα στην πόλη; Είσαστε πρωί απόγευμα ή μόνο πρωί;

6. Ποια ήταν τα μειονεκτήματα ή τα πλεονεκτήματα του σχολείου (κτιρίου, εκπαίδευσης) τότε , κατά τη γνώμη σας;

Απαντήσεις:

Φοίτησα στο 2^ο Γυμνάσιο Χανίων την περίοδο 1954-1960. Τότε το γυμνάσιο ήταν εννιαίο, δεν υπήρχε δηλαδή διαχωρισμός Γυμνασίου-Λυκείου. Το 2^ο Γυμνάσιο ήταν θετικής κατεύθυνσης, υπήρχε ακόμη το 1^ο που ήταν κλασσικής (θεωρητικής) κατεύθυνσης, η Μέση Εμπορική Σχολή (στην Κοραή-Δημητρακάκη), και το Γυμνάσιο Θηλέων στη θέση του σημερινού 3^ου Λυκείου.

Την περίοδο εκείνη όλοι οι μαθητές φορούσαν καπέλο και ήταν παράπτωμα αποβολής (συνήθως 8 μέρες) εάν κάποιος μαθητής εντοπιζότανε από τον παιδονόμο που υπήρχε τότε να είναι ασκεπής. Οι μαθήτριες κυκλοφορούσαν με ομοιόμορφη ποδιά χρώματος σκούρου μπλε ή μαύρου.

Κάθε τάξη είχε δύο τμήματα και κάθε τμήμα είχε 60 μαθητές περίπου οι οποίοι καθόταν τρεις-τρεις σε κάθε θρανίο της εποχής εκείνης. Μάθημα γινόταν όλες τις μέρες εκτός από την Κυριακή, 5-6 ώρες την ημέρα. Όλοι οι καθηγητές ήταν αυστηροί και στη συμπεριφορά και στη βαθμολογία τους. Το κούρεμα με τη χοντρή μηχανή ήταν υποχρεωτικό για όλους και όποιος είχε μακριά μαλλιά και καθυστερούσε να κουρευτεί έπαιρνε αποβολή.

Την περίοδο εκείνη οι αριστούχοι ήταν ελάχιστοι, συνήθως 5-6 σε όλο το γυμνάσιο και η βαθμολογία ήταν αντιπροσωπευτική. Δηλαδή ο βαθμός 12 σήμαινε ότι ο μαθητής ήξερε τα 12/20, ο βαθμός 18 σήμαινε ότι ο μαθητής ήξερε τα 18/20.

Τότε στο 2^ο Γυμνάσιο οι δύο πρώτες τάξεις ήταν μονίμως απόγευμα και οι τέσσερις τελευταίες μονίμως πρωί.

Άλλα χαρακτηριστικά της εποχής εκείνης ήταν:

Α) Οι μαθητές βγάζανε ένα περιοδικό με τον τίτλο "Μαθητική Ηχώ" με ποιήματα, διηγήματα, ασκήσεις μαθηματικών, πνευματικές ασκήσεις κτλ.

Β) Την εποχή εκείνη δεν υπήρχαν φροντιστήρια, εκτός από δύο (Μπατσάκη κ? Κουμή) που έκαναν Μαθηματικά για τις εισαγωγικές εξετάσεις μόνο στην τελευταία τάξη του Γυμνασίου.

Γ) Δεν κυκλοφορούσαν μεταφράσεις των αρχαίων κειμένων ή βιβλία λύσεων των μαθηματικών ασκήσεων.

Δ) Οι εκδρομές ήταν σπάνιο φαινόμενο.

Ε) Ο ίδιος καθηγητής των ελληνικών (Αρχαία κ? Νέα) δίδασκε τους ίδιους μαθητές από την τρίτη τάξη μέχρι την αποφοίτησή τους. Το ίδιο συνέβαινε με τα Μαθηματικά τη Φυσική και τη Χημεία.

ΣΤ) Την εποχή εκείνη κάθε σχολή του Πανεπιστημίου έκανε δικές της εισαγωγικές εξετάσεις με θέματα δικής της επιλογής. Τα εξεταζόμενα μαθήματα στις σχολές θετικής κατεύθυνσης ήταν έκθεση, άλγεβρα, γεωμετρία, τριγωνομετρία, φυσική και χημεία. Πετύχαινε όποιος είχε μέσο όρο πάνω από τη βάση που ήταν 5 (με άριστα το 10).

Το γενικό συμπέρασμα της τότε εκπαίδευσης είναι ότι:

Η αυστηρότητα των καθηγητών, ο σεβασμός των μαθητών προς τους καθηγητές και η έλλειψη εξωσχολικών απασχολήσεων συνέτειναν ώστε οι μαθητές να είναι σε μεγάλο βαθμό σωστά καταρτισμένοι και με σωστή αγωγή.

Β. Συνέντευξη με τον κ.Ιωσήφ Μιχελογιάννη,

δικηγόρο και πρώην βουλευτή

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ

ΤΟΥ 2^ΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΧΑΝΙΩΝ

    Αυτή την σχολική χρονιά αποφασίσαμε να επισκεφτούμε με την περιβαλλοντική ομάδα του σχολείου μας την Αθήνα και πιο συγκεκριμένα, τοΜουσείο Γουλανδρή στην Κηφισιά (Μουσείο Φυσικής Ιστορίας και κέντρο «Γαία») και το Σύλλογο προστασίας θαλάσσιας χελώνας «Αρχέλων» στην Γλυφάδα.

Η εκπαιδευτική αυτή εκδρομή θα ήταν μονοήμερη και αποφασίστηκε να γίνει το Σάββατο 16-3-2002. Αναχωρήσαμε λοιπόν από Σούδα την Παρασκευή 15-3-2002 και γυρίσαμε την Κυριακή, την ημέρα του Καρναβαλιού.

Ευτυχώς όλα πήγαν καλά κατά την διάρκεια της εκδρομής, τα παιδιά ήταν υπάκουα (με εξαίρεση το πρώτο βράδυ στο πλοίο?) , προλάβαμε να δούμε αυτά τα οποία θέλαμε και να κάνουμε και μερικά ψώνια.

Παραθέτουμε εδώ μερικά κείμενα που γράψανε οι μαθητές σχετικά με τις εντυπώσεις τους από την εκδρομή, τα οποία επιμελήθηκε και πρόσθεσε φωτογραφίες η κ.Χατζάκη.

   

Η ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ «ΓΑΙΑ»

    Το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπ/σης «Γαία» βρίσκεται στην Κηφισιά. Είναι το νέο παράρτημα του Μουσείου Γουλανδρή που εγκαινιάστηκε τον Ιούλιο του 2001. Η ομάδα του σχολείου μας το επισκέφτηκε το Σάββατο 16 Μαρτίου 2002 στις 9.30 π.μ. Θα σας πούμε τις εντυπώσεις μας από την επίσκεψη αυτή.

Η όλη εμφάνιση του «Γαία» είναι αρκετά εντυπωσιακή μια και πρόκειται για μουσείο του μέλλοντος. Απ? έξω είναι πράσινο για να ταιριάζει με το περιβάλλον. Προχωρώντας μέσα βλέπουμε έναν μεγάλο χώρο όπου δεξιά του είναι μια τεράστια οθόνη σε σχήμα σφαίρας, αριστερά το εστιατόριο «Αμμωνίτες» και στο βάθος ένα δωμάτιο που μοιάζει με θερμοκήπιο. Εκεί μας κατεύθυναν οι υπεύθυνοι του «Γαία» για να δούμε κάτι αρκετά πρωτότυπο. Καθώς προχωρούσαμε στους διαδρόμους βλέπαμε στους τοίχους ότι υπήρχαν διάφορα πλήκτρα, εικόνες, κείμενα, βίντεο και παιχνίδια που αφορούσαν τις εξής θεματικές ενότητες: η πρόκληση της ενέργειας, η πρόκληση του νερού, η πρόκληση της τροφής, η πρόκληση των φυσικών πόρων και των μεταφορών. Επίσης υπήρχαν και οθόνες αφής (touch screens) όπου πατούσες κι απαντούσες σε ερωτήσεις σχετικά με το φυσικό κόσμο.

Μετά σταθήκαμε σε έναν εξώστη από όπου είδαμε μια Multimedia παρουσίαση της δημιουργίας και της γεωλογικής εξέλιξης του πλανήτη μας στην τεράστια σφαίρα-οθόνη (διαμέτρου 5 μέτρων). Αυτή η γιγάντια οθόνη είναι ειδική παραγγελία του Μουσείου Γουλανδρή στην Αμερική κι υπάρχουν ακόμη 2-3 τέτοιες στον κόσμο.

Τέλος πήγαμε σε ένα δωμάτιο όπου οι υπεύθυνοι της «Γαίας» μας χώρισαν σε ομάδες των 7 ατόμων και μας δώσανε από ένα θέμα για εργασία. Επίσης μας δώσανε μαρκαδόρους κι ένα μεγάλο χαρτόνι για να γράψουμε ή να ζωγραφίσουμε αυτό που θα παρουσιάζαμε. Η ομάδα μας είχε σαν θέμα : με ποιους τρόπους μολύνεται το νερό στην περιοχή μας. Εμείς ζωγραφίσαμε ένα ποτάμι και τριγύρω του ένα εργοστάσιο και μερικά σπίτια. Έτσι θέλαμε να δείξουμε ότι σιγά-σιγά το ποτάμι μολύνθηκε από τα σκουπίδια, τα φυτοφάρμακα και το καυσαέριο γιατί οι άνθρωποι δεν προσέχουν. Μόλις περάσανε τα 15? που μας έδωσαν, σηκώθηκε ένα άτομο από την κάθε ομάδα και παρουσίασε την εργασία τους στις υπόλοιπες ομάδες.

Πριν φύγουμε από την «Γαία» επισκεφτήκαμε το πολύ ωραίο μαγαζί με τα σουβενίρ που διαθέτει το Μουσείο και αφού είχε πάει 11.00 π.μ. ξεκινήσαμε να πάμε στο Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, που βρίσκεται στον παράπλευρο δρόμο.

Από τις μαθήτριες του Β5 : Μαυρακάκη Τόνια,

Τσεβόλα Λίλη

Το κείμενο κ? τις φωτογραφίες επιμελήθηκε η κ.Χατζάκη Μαρία

  

Οι ομάδες του B3 και του B5 καθώς κάνουν τις εργασίες τους :

  

 

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΘΑΛΑΣΣΙΑΣ ΧΕΛΩΝΑΣ «ΑΡΧΕΛΩΝ»

Ο Σύλλογος Προστασίας της θαλάσσιας χελώνας βρίσκεται στην Γλυφάδα και φιλοξενείται σε 3 βαγόνια τραίνου που έχουν παραχωρηθεί από τον ΟΣΕ. Τον επισκεφτήκαμε με την Ομάδα Περιβαλλοντικής Εκπ/σης του σχολείου στις 16-3-2002 (5.00 μ.μ.)

Ιδρύθηκε το 1983, λειτουργεί από το 1994 ως Νοσοκομείο Χελωνών και είναι το μοναδικό Κέντρο Προστασίας για την θαλάσσια χελώνα σε όλη την Ελλάδα. Εκεί παρευρίσκονται χελώνες από όλη την Ελλάδα, και τα άτομα που δουλεύουν εκεί είναι όλοι εθελοντές εκτός από την κτηνίατρο.

Χωριστήκαμε σε 2 ομάδες των 15 ατόμων (αγόρια, κορίτσια) και επισκεφτήκαμε τα 2 βαγόνια ταυτόχρονα. Στο πρώτο βαγόνι μια εθελόντρια μας έδωσε πληροφορίες για την ζωή της θαλάσσιας χελώνας και τους κινδύνους που την απειλούν και μας έκανε σχετικές ερωτήσεις. Μάθαμε ότι στις παραλίες ωοτοκίας τους τα αυγά τους κινδυνεύουν πάρα πολύ από τις δραστηριότητες των ανθρώπων (ειδικά σε τουριστικές περιοχές, όπως η Κρήτη).

Στο δεύτερο βαγόνι είδαμε μια σειρά από σλάιτς για τις θαλάσσιες χελώνες. «Αρχέλων» είναι το όνομα που έχει δοθεί στον απολιθωμένο σκελετό της μεγαλύτερης και αρχαιότερης χελώνας που έχει βρεθεί ποτέ. Από αυτήν θεωρείται ότι κατάγονται όλα τα άλλα είδη. Κάθε χελώνα που έρχεται στον σύλλογο για να την περιθάλψουν, παίρνει και ένα όνομα για να την ξεχωρίζουν. Μεγάλη εντύπωση μας έκανε μια μεγάλη χελώνα που ονομαζόταν «Γιάννα», η οποία βρισκόταν εκεί ένα χρόνο περίπου λόγω του ότι είναι ακρωτηριασμένα τα δυο διαγώνια πτερύγια της. Είναι αξιοσημείωτοι οι τρόποι που σκοτώνονται οι θαλάσσιες χελώνες όπως π.χ. από συρόμενα δίκτυα, από παραγάδια, από σακούλες κ.τ.λ.

Οι τραυματισμένες χελώνες περιθάλπονται μέσα σε δεξαμενές θαλασσινού νερού και υπάρχει ειδική εντατική για τις βαριά τραυματισμένες χελώνες. Κατά τη διάρκεια περίθαλψης τους τρέφονται αρχικά με ορό και όταν γίνουν καλύτερα με χταπόδια, σφουγγάρια της θάλασσας, φύκια αλλά η αγαπημένη τους λιχουδιά είναι οι μέδουσες ή αλλιώς «τσούχτρες». Σε περίπτωση που μειωθεί ο αριθμός των χελωνών, θα έχουμε κατά συνέπεια αύξηση των μεδουσών οπότε το κολύμπι δεν θα είναι και τόσο ασφαλές.

Όλοι μας συγκινηθήκαμε βλέποντας τι τραβάει από τους ανθρώπους αυτό το εντελώς άκακο πλάσμα που λέγεται θαλάσσια χελώνα. Εγώ προσωπικά θα προτείνω την επόμενη σχολική χρονιά να πάρουμε αυτό το θέμα με την ομάδα Π.Ε. έτσι ώστε να επισκεφτούμε τις παραλίες ωοτοκίας της στο νησί μας και να προστατέψουμε τα αυγά της. Αυτή η επίσκεψη μας στον Σύλλογο «Αρχέλων» ήταν μια πολύ σημαντική εμπειρία που ευαισθητοποίησε την περιβαλλοντική μας συνείδηση.

Μαρία Χατζάκη,

Υπεύθυνη Καθηγήτρια Π.Ε.

Καθηγήτρια Πληροφορικής

ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟΝ ΣΥΛΛΟΓΟ «ΑΡΧΕΛΩΝ»

Επισκεφτήκαμε στις 16/3/2002 (Σάββατο) το μεσημέρι στη Γλυφάδα το Kέντρο Προστασίας Θαλάσσιας Χελώνας «Αρχέλων». Πολλά πράγματα μας έκαναν εντύπωση όπως οι τραυματισμένες χελώνες και τα υπέροχα σλαίντς που μας έδειξε ο υπεύθυνος.

Μόλις τρία (3) από τα οχτώ (8) είδη θαλασσίων χελωνών ζουν στη Μεσόγειο:

η Καρέτα-Καρέτα, η δερματοχελώνα και η πράσινη χελώνα

Η πρώτη γεννάει τα αυγά τις στην δυτ. Ελλάδα. Οι χελώνες ζουν μέχρι 80 χρόνια. Το βάρος τους μπορεί να φτάσει ως τον ένα τόνο (δερματοχελώνα). Οι μεγαλύτεροι εχθροί της είναι τα δίχτυα, οι σακούλες που τις τρώει επειδή τις μπερδεύει με τις τσούχτρες και οι προπέλες των καραβιών που τις κομματιάζουν. Τροφή της είναι τα κοχύλια, τα άρρωστα ψάρια, τα φύκια και οι τσούχτρες .Τα αρσενικά τα ξεχωρίζουμε από την ουρά τους επειδή τα θηλυκά δεν έχουν.

Αυτό που μάθαμε είναι ότι άμα βρούμε μια τραυματισμένη χελώνα σε παραλία πρέπει να καλέσουμε το Λιμενικό Σώμα ή το κέντρο «Αρχέλων».

Από τους μαθητές του Β3 :

Ξυλάκη, Μαρκαντωνάκη, Μαρσέλο

 

Save